Ο Αύγουστος και η «Μέλισσα»

Από τη ΜΑΡΙΑ ΜΑΡΑΓΚΟΥ

Ο Αύγουστος δεν έχει ειδήσεις, συνηθίζουμε να λέμε σε μια Αθήνα που καίγεται, έρημη από κατοίκους. Ισως γι' αυτό, πολλά από όσα συμβαίνουν τα πληφορούμαστε τον Σεπτέβριο. Κάτι ανάλογο συνέβη με τον θάνατο του παραδοσιακού εκδότη βιβλίων τέχνης, του αγαπημένου σε όλους γλυκύτατου Γιώργου Ραγιά. Του ανθρώπου της «Μέλισσας».
Με καθυστέρηση μάθαμε το δυσάρεστο γεγονός, λες και φρόντισε, αυτός ο μη επικαιρικός κύριος, να σαμποτάρει έως και την «είδηση» του θανάτου του.
Εκδότης από ανάγκη, ήταν λέει εκείνη η εποχή που αντιπαθούσε το δημοσιοϋπαλληλίκι, κόβοντας το δρόμο στους μη έχοντες πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων. «Ποιος να σου δώσει δουλειά; Πήραμε μια τσάντα και βγήκαμε να πουλάμε βιβλία. Από πλασιέ γίναμε εκδότες», μου είχε πει ο Γιώργος Ραγιάς σε συνέντευξη το 1997, την περίοδο όπου κυκλοφορεί ο πρώτος τόμος της σειράς «Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών».
Είναι η κατάληξη της έκδοσης που ξεκίνησε η «Μέλισσα» το 1971, «Οι Μεγάλοι ζωγράφοι», και συνέχισε με τους «Ελληνες Ζωγράφους και Γλύπτες» το 1974 και που μας έδωσε το μοναδικό λεξικό των καλλιτεχνών που διαθέτει ο τόπος.
Περίπου 5.000 ονόματα Ελλήνων δημιουργών από τον 16ο αιώνα έως τις μέρες μας, εργασία πρωτογενής, στην οποία εργάστηκαν 80 ιστορικοί της τέχνης, ερευνώντας και αξιοποιώντας μελέτες, δημοσιεύσεις αλλά και εμπλέκοντας σύγχρονες απόψεις. Σε εκείνη τη συνέντευξη του '97 τον ρώτησα αν άξιζαν πάντα τα «σεντόνια» που γράφτηκαν για κάποιους καλλιτέχνες και αν πίστευε ότι στο μέλλον θα αναθεωρηθεί το γεγονός των δύο γραμμών που αφιερώθηκαν σε άλλους. Μου απάντησε για την επιθυμία μιας τεκμηρίωσης όσο πιο έγκυρης και πολυφωνικής, από ένα υλικό 9.000 ονομάτων που είχε συγκεντρωθεί.
Ο Γιώργος Ραγιάς ξεκίνησε τον μικρό εκδοτικό οίκο «Πήγασος» το 1954 με το 12τομο έργο του Κόκκινου «Ελληνική επανάσταση», σε μια εποχή, όπως έλεγε ο ίδιος, όπου η Αριστερά ήταν συνώνυμη με την πρόοδο. Απαραίτητη διακοπή εργασιών έγινε το 1967, με τον εκδότη εκτοπισμένο για δεύτερη φορά, έως τη μεταχουντική περίοδο όπου η «Μέλισσα» γίνεται συνώνυμο της ελληνικής βιβλιογραφίας της τέχνης. Ο ίδιος, η γυναίκα του Ειρήνη και η κόρη τους Αθηνά αργότερα είχαν την ευθύνη μιας υπόθεσης, με τα όποια λάθη και παραλείψεις, που ποτέ δεν χρηματοδοτήθηκε από το κράτος ή τους χορηγούς. Δεν θέλατε, ή δεν μπορέσατε να βρείτε, τον ρώτησα.
«Δεν το επιδιώξαμε από άποψη. Μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν καλλιτέχνες ζάπλουτοι ή καλλιτέχνες επιχειρηματίες. Να μας επιχορηγούν; Εμείς ούτε ένα δώρο πίνακα δεν πήραμε ποτέ. Εξάλλου, καλύπτουμε τις ανάγκες μας».
Οι ανάγκες του, όπως μου είπε τότε, αφορούσαν τη δουλειά και μόνο, δεδομένου ότι η προσωπική ζωή ήταν λιτή. Ελληνοκεντρικός, όπως έλεγε ο ίδιος, δεν διανοήθηκε ούτε μετάφραση να κάνει στο έργο «Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών», αφήνοντάς το για τον φορέα που θα έχει τη δυνατότητα. Ο Γιώργος Ραγιάς, αν και προσωπικότητα ενός άλλου χρόνου, έβλεπε τα επερχόμενα, καμάρωνε για τους νέους καλλιτέχνες που είχαν αρχίσει να διεκδικούν και ήλπιζε στις καλύτερς μέρες.
Ο ευγενής κύριος που μας αποχαιρέτησε μέσα στο κατακαλόκαιρο, έφυγε πλήρης, έχοντας καταγράψει έργα, κτήρια, μνημεία και τόπους μιας χώρας που το μεγάλο κομμάτι της χώρεσε στις εκδόσεις «Μέλισσα».

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 22/09/2008

Λόγω της ημέρας...

ΕΓΚΩΜΙΟ ΣΤΗ ΜΑΘΗΣΗ

Μάθαινε και τ' απλούστερα! Γι' αυτούς
που ο καιρός τους ήρθε
ποτέ δεν είναι πολύ αργά!
Μάθαινε το αβγ, δε σε φτάνει, μα συ
να το μαθαίνεις! Μη σου κακοφανεί!
Ξεκίνα! Πρέπει όλα να τα ξέρεις!
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.


Μάθαινε, άνθρωπε στο άσυλο!
Μάθαινε, άνθρωπε στη φυλακή!
Μάθαινε, γυναίκα στην κουζίνα!
Μάθαινε, εξηντάχρονε!
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.
Ψάξε για σχολείο, άστεγε!
Προμηθεύσου γνώση, παγωμένε!
Πεινασμένε, άρπαξε το βιβλίο: είν' ένα όπλο.
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.


Μην ντρέπεσαι να ρωτήσεις, Σύντροφε!
Μην αφεθείς να πείθεσαι
μάθε να βλέπεις συ ο ίδιος!
Ό,τι δεν ξέρεις ο ίδιος
καθόλου δεν το ξέρεις.
Έλεγξε το λογαριασμό
εσύ Θα τον πληρώσεις.
Ψάξε με τα δάχτυλα κάθε σημάδι
Ρώτα: πώς βρέθηκε αυτό εδώ.
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία.


Mπορεί η αλήθεια νάν’ θνητή, το ψέμα αθάνατο;»
«Έτσι δείχνουν όλα».
«Πού είδες, η αδικία να μη ξεμασκαρεύεται χρόνους και καιρούς;».
«Eδώ».
«Mα ξέρεις κάποιον που η βία να του ‘χει φέρει τύχη;»
«Kαι ποιος δεν ξέρει;»
«Tότε ποιος μπορεί, σ’ έναν τέτοιο κόσμο, να τσακίσει τον τύραννο;».
«Eσύ».
Bertolt Brecht

Υ.Γ.
Ολα λοιπόν έχουν ειπωθεί.
Και κάτι ακόμη καλύτερο που έχει διερωτηθεί ο ιδεολόγος "από τους μέλανες δρυμούς",ασύλληπτα επίκαιρο:
"Τελικά,ποιό είναι μεγαλύτερο έγκλημα?Να ληστέψεις μία τράπεζα,ή να την ιδρύσεις?"

Οταν το πνεύμα κάνει χιούμορ

Είκοσι χρόνια από τον θάνατο της Ελλης Αλεξίου αύριο (1894-1988). Της συγγραφέως των βιβλίων «Σκληροί αγώνες για μικρή ζωή», «Γ' Χριστιανικόν Παρθεναγωγείον», «Και ούτω καθεξής», «Λούμπεν», «Για να γίνει μεγάλος» (βιογραφία του Νίκου Καζαντζάκη), «Βασιλική δρυς» και άλλων (τα Απαντά της απ' τις εκδόσεις Καστανιώτη).
Η Αλεξίου ήταν συγγραφέας, ήταν εκπαιδευτικός (στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση), ήταν κομουνίστρια και για πολλά χρόνια εκπατρισμένη και χωρίς ιθαγένεια. Πάνω απ' όλα όμως ήταν ένα σεβαστό και αγαπητότατο πρόσωπο - ακόμα και για τους ιδεολογικούς της αντιπάλους (ενδεικτικό το λεύκωμα-αφιέρωμα με τ' όνομά της, που κυκλοφόρησε το 1979, με πρώτο τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο).
Οσοι τη γνώριζαν την εκτιμούσαν, επί πλέον, για την πάντα ευχάριστη διάθεση και το χιούμορ της. Το οποίο περνάει και σ' ένα σχετικά άγνωστο βιβλίο της με τίτλο «Υπό εχεμύθειαν», μια συλλογή με ανέκδοτα -που συγκέντρωνε χρόνια- από τη ζωή λογοτεχνών, καλλιτεχνών και πολιτικών και πρωτοβγήκε το 1978 στη σειρά των Απάντων της. Και σ' αυτή της την πτυχή θα ήθελα να σταθώ σήμερα, τιμώντας τη μνήμη της.
ΤΟ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ ΣΑΛΟΝΙ
Πριν να θυμίσω ότι η Ελλη Αλεξίου ήταν αδελφή τής, επίσης συγγραφέως, Γαλάτειας Καζαντζάκη (1881-1962), πρώτης συζύγου του Νίκου Καζαντζάκη, η οποία σε δεύτερο γάμο είχε παντρευτεί τον κριτικό Μάρκο Αυγέρη (1883-1973), ψευδώνυμο του Γεωργίου Παπαδόπουλου (που άφησε ξερούς κάτι ασφαλίτες, που τον επισκέφτηκαν επί δικτατορίας και τον άφησαν ήσυχο, όπως και την Αλεξίου με την οποία συγκατοικούσε μετά τον θάνατο της Γαλάτειας).
Να θυμίσω ακόμη, ότι το διαμέρισμά τους, στην οδό Αλωπεκής στο Κολωνάκι, ήταν, πριν από τη δικτατορία, ένα από τα τελευταία -κάθε Πέμπτη- φιλολογικά σαλόνια, με την αφρόκρεμα της αριστερής διανόησης. Ανάμεσά τους: τα ζεύγη Κώστας Βάρναλης - Δώρα Μοάτσου, Βασίλης Ρώτας - Βούλα Δαμιανάκου, Ζήσης και Τίτη Σκάρου, Γιάννης και Ρόζα Ιμβριώτου, Νίκος και Ρίτα Μπούμη - Παπά, Κώστας και Διδώ Σωτηρίου, Λιλίκα Νάκου, Μέλπω Αξιώτη, Σοφία Μαυροειδή-Παπαδάκη, Στρατής Δούκας, Δημήτρης Φωτιάδης, Βασίλης Μοσκόβης και άλλοι -ένας κι ένας. Και να συζητάνε πάνω σε πνευματικά και πολιτικά θέματα, στα οποία βέβαια κυριαρχούσε το κομουνιστικό όραμα, του οποίου από τους πλέον ένθερμους υπέρμαχους ήταν η κυρία Ελλη.
Να περάσω σε μερικά από τα ανέκδοτα του «Υπό εχεμύθειαν», να προσθέσω ότι σε ιδιόκτητο διαμέρισμα που άφησε η κυρία Ελλη στην Καλλιθέα (Σαπφούς 49, τηλ. 9577062), στεγάζεται το Μουσείο Αλεξίου (που δεν αφορά μόνο την ίδια, αλλά όλη τη λόγια οικογένεια). Το φροντίζει η πιστή της φίλη συγγραφέας Ευγενία Ζήκου. Στην ίδια περιοχή, το σχολικό συγκρότημα φέρει τιμητικά το όνομα της Ελλης Αλεξίου.
ΤΑ ΑΝΕΚΔΟΤΑ
Και περνάω στα ανέκδοτα (μερικά συντομευμένα):
**Ρώτησαν τον πεπειραμένο των γυναικών Κώστα Βάρναλη:
- Ποιο είδος γυναίκας παρουσιάζει περισσότερα θέλγητρα;
- Τ' αλλουνού!
**Ο Δ. Ταγκόπουλος (ιδρυτής του περιοδικού «Νουμάς») μπαίνει στο καφενείο «Μαύρος Γάτος» και βρίσκει τον ποιητή Γεράσιμο Σπαταλά να γράφει.
- Γειά σου Γεράσιμε, τι κάνεις;
- Ασε με, άσε με, μεταφράζω Καρντούτσι (Ιταλός ποιητής).
- Καλά του κάνεις, του κερατά!
Και τέσσερα με ηρωίδα την ογκωδών διαστάσεων μουσικολόγο και μουσικοκριτικό Σοφία Σπανούδη, που διακρινόταν για το χιούμορ και την ετοιμότητά της:
**Καθώς η Σπανούδη ανεβαίνει την οδό Σταδίου, αισθάνεται την ανάγκη να πάει στο αποχωρητήριο που υπήρχε τότε στην πλατεία Κλαυθμώνος. Διπλανός επισκέπτης, ακούγοντας τους θορύβους από την πλευρά της αποδοκιμάζει:
- Μωρέ μουσική!
Και η Σπανούδη:
- Με μια δραχμή που έδωσες, τι ήθελες ν' ακούσεις; Μπετόβεν;
**Προσπαθώντας μια μέρα ν' ανέβει στο τραμ, ακούει κάποιον να λέει:
- Ανεβαίνει κι ένας ελέφαντας...
- Ας ανέβει κι ένας ελέφαντας, παιδί μου, όλο γαϊδούρια πρέπει ν' ανεβαίνουνε;
**Τρεις τεχνικοί που δουλεύουν στη Λυρική Σκηνή, ζήτησαν από τη Σπανούδη, που ήταν στο Δ.Σ., να συνηγορήσει ώστε να μονιμοποιηθούν. Τους το υπόσχεται, αλλά κάνει ακριβώς το αντίθετο, πράγμα που οι εργάτες αντιλαμβάνονται κρυμμένοι στο αποχωρητήριο που ήταν δίπλα.
- Σας υποστήριξα, τους λέει βγαίνοντας, αλλά δεν γίνεται τίποτα.
- Μα εμείς ξέρουμε πως δεν μας υποστηρίξατε.
- Πώς το ξέρετε;
- Είμαστε μέσα στο αποχωρητήριο και τ' ακούσαμε όλα.
- Είσαστε σ' αποχωρητήριο και τ' ακούσατε και δεν με χ......;
**Καθώς προχωρούν μπροστά η μάνα και η κόρη Σπανούδη (ογκωδών διαστάσεων κι αυτή) ο Γεώργιος Βλάχος (ο δημιουργός της «Καθημερινής») τις περιεργάζεται και σε μια στιγμή ρωτάει τον σύνοδό του:
- Πώς σου φαίνονται η μητέρα κι η κόρη Σπανούδη;
- ...
- Μα δεν είναι σαν η Μικρή και η Μεγάλη Αρκτος; *
ΕΤΣΙ ΚΙ ΑΛΛΙΩΣ
«Το βιβλίο, για να μη μακρηγορούμε περισσότερο, συγκεντρώνει τα προσόντα ενός αφηγήματος ελκυστικού για έναν φιλαναγνώστη και χρήσιμου, αν όχι πολύτιμου, για το μελετητή που επιθυμεί να διεισδύσει σε μια εποχή της εθνικής μας ιστορίας και να τη δει ζωντανεμένη σ' όλη της την εικόνα». Λόγος εγκωμιαστικός της Ελλης Αλεξίου -μια και την έχω παραδίπλα- για το βιβλίο της Βασιλικής Στεφανάκη «Οσα ο χρόνος δεν έσβησε». Πρωτοκυκλοφόρησε το 1979 και ξαναβγήκε τώρα σε αναθεωρημένη έκδοση από το γιο της, γνωστό δικηγόρο, λόγιο και πολιτευτή Γιώργο Στεφανάκη (εκδ. Λιβάνη). Ενα όντως ελκυστικό, από κάθε άποψη, χρονικό.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΙΩΝΗΣ,
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
27/09/2008

Η ιστορική Δίκη των Εξι στον Αρειο Πάγο

Ηταν ένα δικαστήριο-εξπρές που αποφάσισε την εκτέλεση πέντε κορυφαίων πολιτικών ανδρών κι ενός αρχιστράτηγου.
Ογδόντα έξι χρόνια μετά, την 1η Οκτωβρίου 2008, εξετάζεται στον Αρειο Πάγο και ενώπιον ακροατηρίου το αίτημα για την αναψηλάφηση της ιστορικής δίκης των Εξ!
*Οι πρώην πρωθυπουργοί της Ελλάδας Π. Πρωτοπαπαδάκης, Δ. Γούναρης, Ν. Στράτος, οι υπουργοί Γ. Μπαλτατζής, Ν. Θεοτόκης και ο στρατηγός Γ. Χατζανέστης στις 11.30 π.μ. της 15ης Νοεμβρίου 1922, ύστερα από «συνοπτικές» διαδικασίες, καταδικάστηκαν σε θάνατο επί εσχάτη προδοσία ως ένοχοι για τη Μικρασιατική Καταστροφή.
«ΑΝΟΜΗ ΚΑΤΑΔΙΚΗ»
*Εκτελέστηκαν την ίδια μέρα στο Γουδή. Για την τύχη τους αποφάσισε «επαναστατικά» ένα Εκτακτο Στρατοδικείο, εγκαινιάζοντας έτσι το θεσμό των «Εκτάκτων Στρατοδικείων» που προσεχώς θα έκαναν μεγάλη καριέρα: θα συνέρχονταν συχνά για να στείλουν αριστερούς στο εκτελεστικό απόσπασμα.
*Ο Μιχαήλ Πρωτοπαπαδάκης, εγγονός του Πέτρου Πρωτοπαδάκη, πιστεύει ότι άνομα καταδικάστηκαν, τότε, ο παππούς του και οι άλλοι πέντε. Προσφεύγοντας στον Αρειο Πάγο ζητά την αποκατάσταση του ονόματός του καθώς και την ακύρωση της απόφασης του στρατοδικείου.
*Την ίδια επιθυμία είχε και ο πατέρας του, πρώην υπουργός της ΕΡΕ, αλλά ο νόμος, τότε, επέτρεπε μόνο στον ίδιο τον κατηγορούμενο την προσφυγή στον Αρειο Πάγο.
«Το αποφάσισα σε μια εκδήλωση μνήμης που διοργάνωσε ο Σύλλογος Απειράνθου Νάξου για τον παππού μου στην Παλιά Βουλή, εκεί που διεξήχθη το 1922 η δίκη», μας λέει τώρα ο Μ. Πρωτοπαπαδάκης. «Δεν μου άρεσε όταν ήρθε ο γιος μου απ' το σχολείο ρωτώντας με αν ο παππούς μου και προπάππους του ήταν προδότης. Αυτό αναφέρει, βλέπετε, το βιβλίο Ιστορίας της Γ' Γυμνασίου. Και κανένα παιδί δεν βλέπει τη λεζάντα μιας φωτογραφίας (που κατάφερε να προσθέσει ο συγγραφέας του βιβλίου καθηγητής Σφυρόερας) με τα λόγια του Βενιζέλου: "Οι Εξι που καταδικάστηκαν ως υπεύθυνοι για τη Μικρασιατική Καταστροφή ουδέποτε υπήρξαν προδότες"».
ΜΙΑ ΣΠΑΝΙΑ ΔΙΚΗ
Πρόκειται για μια σπάνια δίκη, με μοναδικό προηγούμενο την αναψηλάφηση της υπόθεσης Πολκ. Αλλά πώς θα διεξαχθεί ύστερα από 86 χρόνια; Οι μάρτυρες έχουν πεθάνει, τα πρακτικά της έχουν χαθεί (είναι πάντως δημοσιευμένα σε εφημερίδα της εποχής) και κρίσεις για τους τότε δικαστές, είναι δύσκολο να γίνουν αφού το Εκτακτο Στρατοδικείο εκείνο ήταν έκνομο, καθώς δεν είχε καταργηθεί το παλιό Σύνταγμα.
Βασικό χαρτί της υπεράσπισης είναι το τηλεγράφημα του Ελ. Βενιζέλου (πάνω) που ζητούσε να μη γίνει η εκτέλεση, το οποίο, όμως, έφτασε 14 ώρες μετά τον τουφεκισμό τους.
*Ο νόμος απαιτεί σήμερα την παρουσίαση καινούριων στοιχείων, τα οποία αν γνώριζαν οι δικάζοντες το '22, ενδεχομένως θα άλλαζαν το πνεύμα τους. Βασικό, λοιπόν, χαρτί της «υπεράσπισης» αποτελεί ένα τηλεγράφημα του Ελ. Βενιζέλου (βρισκόταν στη Λοζάνη) με το οποίο ζητούσε να μη γίνει η εκτέλεση, αλλά το οποίο έφτασε στην Αθήνα 14 ώρες μετά τον τυφεκισμό των «6». Κι ακόμη, μία ομιλία του στη Βουλή, που έγινε αργότερα, και μία επιστολή του που ακολούθησε και όπου υποστήριζε ότι οι καταδικασθέντες δεν ήταν προδότες.
*Τα παραπάνω, βεβαίως, πρέπει να αντιμετωπιστούν σήμερα από τον Αρειο Πάγο ως γεγονότα και όχι ως εκτιμήσεις του μεγάλου πολιτικού. Στη δεύτερη περίπτωση η αίτηση αναψηλάφησης ίσως απορριφθεί λόγω ανεπαρκών στοιχείων. Ισως, όμως, να γίνει και το πρώτο, οπότε η απόφαση του Αρείου Πάγου θα γράψει από την αρχή ένα σημαντικό κομμάτι της Ιστορίας.
*«Οι λόγοι πολιτικών και στρατιωτικών όπως ο Πάγκαλος ή ο Βενιζέλος δεν είναι κάποιων τυχαίων ανθρώπων», υποστηρίζει ο Μ. Πρωτοπαπαδάκης. «Υπάρχουν, όμως, και πολλοί που επιθυμούν να ξεχαστεί η υπόθεση. Κάποτε ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών Δ. Παξινός έκανε μια διερευνητική προσέγγιση στη Βουλή και μου είπε ότι κανένας από τους βουλευτές της Ν.Δ. δεν επιθυμούσε αναψηλάφηση, ενώ βρήκε υποστήριξη από βουλευτές του ΠΑΣΟΚ και της αριστεράς. Η πρώτη νίκη για μένα, όμως, είναι ότι η υπόθεση δεν μπήκε στο αρχείο. Κι αν χάσουμε, θα πάμε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο».
ΟΙ...ΣΥΜΠΤΩΣΕΙΣ
Η αναψηλάφηση αναμειγνύει πρόσωπα και καταστάσεις υπενθυμίζοντας ότι στην Ελλάδα ο κόσμος... είναι μικρός: Συνήγορος του Π. Πρωτοπαπαδάκη στο Στρατοδικείο ήταν ο παππούς του σημερινού υπουργού Ναυτιλίας Αν. Παπαληγούρα. Και συνήγορος του Μ. Πρωτοπαπαδάκη τώρα είναι ο Ν. Βασιλάτος, γιος του πρώην βουλευτή της Ενωσης Κέντρου Β. Βασιλάτου, ο οποίος ήταν παρών στο Εκτακτο Στρατοδικείο ως 22χρονος ασκούμενος, βοηθός συνηγόρου του κατηγορούμενου Ν. Στράτου...
Ο Ν. Βασιλάτος δηλώνει: «Στη συλλογική μνήμη έχει καταγραφεί η βεβαιότητα για το άδικο εκείνης της απόφασης. Μένει και η τυπική αποκατάσταση αυτών των ανόμως κατηγορηθέντων και εκτελεσθέντων ανθρώπων».
*Ο Μιχάλης Δέτσης, αντιπροέδρος επί τιμή του Αρείου Πάγου, βρίσκεται στο πλευρό του Μ. Πρωτοπαπαδάκη:
«Την απόφαση για την εκτέλεση του Πρωτοπαπαδάκη και των συναδέλφων του υπαγόρευσαν λόγοι μισαλλοδοξίας πολιτικών του αντιπάλων. Πρόκειται για απόφαση ντροπής, κατ' επίφαση δικαστική, διάτρητη, έωλη. Αποτελεί μνημείο δικαστικής αυθαιρεσίας. Η άγρια εκτέλεση του Πρωτοπαπαδάκη και των συγκατηγορηθέντων σηματοδοτεί την ανατίναξη των κοινοβουλευτικών θεσμών από την παρέμβαση του στρατού στην πολιτική ζωή και την έναρξη της χρησιμοποίησης των Εκτάκτων Στρατοδικείων για την εξόντωση των κομματικών αντιπάλων των κρατούντων».
*Ο επίτιμος αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γ. Ζορμπάς ασχολείται επίσης επί χρόνια με το θέμα- γράφει και βιβλίο: «Η απόφαση της θανατικής καταδίκης εκδόθηκε κατόπιν εντολής που το Εκτακτο Στρατοδικείο είχε λάβει εκ των προτέρων από το Υπουργικό Συμβούλιο.
»Η συγκρότηση του Εκτάκτου Στρατοδικείου ήταν αντίθετη προς το Σύνταγμα, γιατί αυτό προέβλεπε, όπως και σήμερα, πως οι πολιτικοί δικάζονται από τη Βουλή και όχι από οποιοδήποτε δικαστήριο. Η δικαιολογία ότι τότε επικρατούσε επαναστατικό δίκαιο δεν ισχύει, διότι η στρατιωτική "Επανάσταση" είχε παραδώσει την εξουσία σε πολιτική κυβέρνηση. Η ιδέα της αληθούς δικαιοσύνης απαιτεί την αποκατάσταση της τιμής και της αθωότητος του Πέτρου Πρωτοπαπαδάκη και των συνεργατών του».
*Αλλά και ο Μανόλης Γλέζος έχει ταχτεί υπέρ της αποκατάστασης του ονόματος του Π. Πρωτοπαπαδάκη.
«Το Εκτακτο Στρατοδικείο, όπως όλα τα Εκτακτα Στρατοδικεία, ήταν όργανο για την εξόντωση των αντιπάλων της εξουσίας. Αν υποθέσουμε ότι πραγματικά έπρεπε να δικαστεί ο Πρωτοπαπαδάκης και οι πέντε συνάδελφοί του, θα έπρεπε να δικασθούν με όμοιο τρόπο και οι άλλοι, που κατά καιρούς είχαν την ευθύνη για τη Μικρασιατική Εκστρατεία. Μια εκστρατεία που ήταν αδύνατον να αποβεί νικηφόρα, αφού οι σύμμαχοί μας, εκείνοι που μας παρότρυναν να την επιχειρήσουμε, όχι μόνο μας εγκατέλειψαν αλλά συμμάχησαν με τους Τούρκους».
"ΑΛΛΟΙ ΜΑΣ ΠΡΟΔΩΣΑΝ"
*Πώς φτάσαμε, όμως, στην εκτέλεση των Εξ; Το κίνημα της 11ης Σεπτεμβρίου των Γονατά-Πλαστήρα οδήγησε την κυβέρνηση της Αθήνας σε άνευ όρων παραίτηση και τον βασιλιά να εγκαταλείψει τη χώρα. Η εξουσία παραδόθηκε στους στρατιωτικούς, των οποίων πρώτο μέλημα ήταν η σύλληψη των θεωρούμενων ως υπεύθυνων για τη Μικρασιατική Καταστροφή.
*Η δίκη άρχισε στις 31 Οκτωβρίου και ολοκληρώθηκε ύστερα από 14 συνεδριάσεις. Εξετάστηκαν δώδεκα μάρτυρες κατηγορίας και δώδεκα μάρτυρες υπεράσπισης, κυρίως στρατιωτικοί.
*Αμέσως μετά την απόφαση του Εκτακτου Στρατοδικείου ο υπουργός Στρατιωτικών Πάγκαλος, προσπαθώντας να προλάβει την αποτρεπτική παρέμβαση του άγγλου ναυάρχου Τάλμποτ, ζητά την άμεση εκτέλεση των Εξι.
*Η εκτέλεση της απόφασης του Εκτακτου Στρατοδικείου πραγματοποιείται τρεις ώρες μετά, στις 7.15 π.μ.
*Ο πλοίαρχος Τάλμποτ φτάνει λίγα λεπτά μετά τον τουφεκισμό τους. Αλλά δεν είναι ο μόνος που αργοπορεί. Αργά φτάνει από τη Λοζάνη και το τηλεγράφημα του Ελ. Βενιζέλου, που συνιστούσε να μην προβεί η ελληνική κυβέρνηση στην εκτέλεση, προειδοποιώντας για τις «ποινές» που θα επιβάλλει, στην αντίθετη περίπτωση, η αγγλική κυβέρνηση στο ελληνικό κράτος.
*Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα παρασκήνια των ημερών:
*Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ο Βενιζέλος κράτησε σκοπίμως αποστάσεις στη διάρκεια της δίκης. Ο Γ. Παπανδρέου, πάντως, εμφανίζεται να προειδοποιεί τον Πλαστήρα, του οποίου υπήρξε πολιτικός σύμβουλος, ότι πρέπει να περιμένουν τηλεγράφημα του Βενιζέλου.
*Στο «απολύτου προτεραιότητας», όπως χαρακτηρίζεται το τηλεγράφημα, αποδόθηκαν, κατά καιρούς, διάφορες εξηγήσεις, καθόλου άμοιρες των δηλώσεων που έκανε ο ίδιος ο Βενιζέλος. Την επομένη της εκτέλεσης, για παράδειγμα, σε συνέντευξή του από τη Λοζάνη στο «Βήμα της Ν. Υόρκης» χαρακτήριζε τους εκτελεσθέντες «προδότες».
*Πολύ αργότερα, όμως, το 1929, σε επιστολή του στον αρχηγό του Λαϊκού Κόμματος Π. Τσαλδάρη σημείωνε ότι «ουδείς θεωρεί ότι οι ηγέτες της πολιτικής ήτις ηκολουθήθη μετά το 1920 διέπραξαν προδοσία κατά της πατρίδος ή εν γνώσει τους οδήγησαν στην Μικρασιατική Καταστροφή».
*Αλλά και ο Δ. Σκαρβέλης, επίτιμος αρχηγός ΓΕΕΘΑ, γράφει στο περιοδικό «Κοινωνικές Τομές»:
«...είναι συζητήσιμο αν το Εκτακτο Στρατοδικείο που καταδίκασε με την ποινή του θανάτου τους έξι επεδίωξε τότε την πλήρη διερεύνηση των αιτίων και τον ακριβοδίκαιο επιμερισμό των ευθυνών ή απέβλεψε μάλλον στην εκτόνωση της δίψας του πλήθους για κολασμό, του ίδιου πλήθους που μετά την εκτέλεση της θανατικής ποινής έδειχνε αρκούντως μεταμελημένο. Και όπως γράφει ο Σπύρος Μαρκεζίνης στην "Πολιτική Ιστορία της Σύγχρονης Ελλάδος" ήταν σαν να έλεγε: "Ε! Καλά! Το ελέγαμεν μεν, αλλά όχι πάλιν και να τυφεκιστούν!"»...

-----------------------------------------------------------------------------
ΕΠΙ ΣΚΟΠΟΝ,ΠΥΡ!
Το βροχερό και κρύο πρωινό της εκτέλεσης των Εξι περιγράφεται με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες από τον Αλ. Κοτζιά στα «Φοβερά Ντοκουμέντα»:
*Το θέαμα παρακολουθούν πολιτικοί, στρατιωτικοί, πολίτες, γιατροί και ασθενείς από το παρακείμενο νοσοκομείο «Σωτηρία», ένας διάκος, τσοπάνηδες από τις γειτονικές στάνες, δημοσιογράφοι αλλά κι ένας θεατρικός συγγραφέας, ο Παντελής Χορν. Παρόντες επίσης ο επαναστατικός επίτροπος Ν. Γρηγοριάδης, ο γραμματέας του Στρατοδικείου Ι. Πεπονής, ένας υπάλληλος της Αγγλικής Πρεσβείας, ο γιατρός του Γούναρη Ι. Βλάχος και ο γιος του Ν. Στράτου, Ανδρέας.
*Ολοι περιμένουν την άφιξη των μελλοθανάτων. Κάποιοι έχουν σκαρφαλώσει στα δέντρα. Η πομπή από τη Μεσογείων στρίβει στο δρομάκι. Καμιόνια μεταφέρουν την φρουρά, νοσοκομειακά τους μελλοθανάτους, στρατιωτικά και πολιτικά αυτοκίνητα αξιωματικούς.
*Ακούγεται το σύνθημα για την ανασύνταξη φρουράς και στρατιωτών, σχηματίζοντας ένα «Π» με άνοιγμα προς το Ψυχικό. Τα αυτοκίνητα σταματούν. Ανοίγει η πόρτα του πρώτου νοσοκομειακού και ξεπροβάλλει το κεφάλι του Στράτου. Μοιάζει ν' αναζητά μέσα στο πλήθος το γιο του. Κατεβαίνει, αλλά παραπατάει. Φτιάχνει το καπέλο του αμήχανα. Μαζί με τον Πρωτοπαπαδάκη βοηθάει τον άρρωστο Γούναρη να κατεβεί κι αυτός.
*Κανένας δεν λέει στους καταδίκους τι πρέπει να κάνουν. Η αμηχανία του Στράτου είναι πιο έκδηλη. «Πού πηγαίνομεν;» ρωτά τον Γούναρη. «Εις τον άλλον κόσμον», απαντά κάνοντας μερικά βήματα.
Ο Γούναρης ανασηκώνει το γιακά του παλτού του, βάζει τα χέρια στις τσέπες: «Να τερματιστεί το ταχύτερον ό,τι έχει να γίνει», λέει στο διοικητή ασφαλείας Βοβολίνη.
*Νευρικός κι ανυπόμονος κατεβαίνει από το δεύτερο νοσοκομειακό ο στρατηγός Χατζανέστης. Φοράει αδιάβροχο, μπλέκει τα χέρια του πίσω από την πλάτη αποφεύγοντας να κοιτάξει το πλήθος.
*Ο Θεοτόκης, χλωμός, βιάζεται.
Ο Μπαλτατζής απόλυτα ψύχραιμος κατεβαίνει από το αυτοκίνητο, πλησιάζει τον Στράτο και κουβεντιάζουν. Εκείνος προσφέρει τσιγάρο σ' αυτόν και στον Θεοτόκη. Ανάβουν κι οι τρεις από το ίδιο σπίρτο. Υστερα πηγαίνει προς τον Γούναρη και μαζί με τον Πρωτοπαπαδάκη τον κρατούν για να μην πέσει.
*Τότε από το... κοινό ακούγεται ένα δυνατό αναφιλητό. Είναι ο δημοσιογράφος Κώστας Αθάνατος, που όλο το διάστημα της δίκης και πριν απ' αυτήν ζητούσε την αμείλικτη τιμωρία των «προδοτών». Οι συνάδελφοί του προσπαθούν να τον ησυχάσουν. Ο επαναστατικός επίτροπος Γρηγοριάδης τον επιπλήττει.
*Οι κατάδικοι έχουν οδηγηθεί στη μέση του «Π». Ο Γρηγοριάδης αρχίζει να διαβάζει την απόφαση του δικαστηρίου με φωνή τρεμάμενη, ενώ ένα στρατιωτικό τμήμα παρουσιάζει όπλα. Ξαφνικά η φωνή του κόβεται, μοιάζει έτοιμος να λιποθυμήσει. Ο λοχαγός Πεπονής αποτελειώνει την ανάγνωση.
*Ο Γρηγοριάδης ρωτά τους κατάδικους για την «τελευταία επιθυμία». Δεν έχουν. Ο Στράτος δίνει την ασημένια ταμπακέρα του στο μοίραρχο Βοβολίνη να την παραδώσει στο γιο του. Ο Θεοτόκης παραδίδει το ρολόι του.
*Ο μοίραρχος τους ρωτά αν θέλουν να τους δέσουν τα μάτια. «Οχι!» αποκρίνονται όλοι. Οι Θεοτόκης, Μπαλτατζής, Στράτος, Γούναρης, Πρωτοπαπαδάκης, Χατζανέστης έχουν τώρα τοποθετηθεί στη γραμμή σε απόσταση δέκα μέτρα ο ένας από τον άλλον. Ο παπα-Μερκούριος ψέλνει τις τελευταίες ευχές. Οι κατάδικοι βγάζουν τα καπέλα τους και σταυροκοπιούνται.
*Το έδαφος στο σημείο που στέκεται ο Πρωτοπαπαδάκης είναι λίγο ανώμαλο. Ασυναίσθητα προσπαθεί να το ισιώσει με το πόδι του.
*Το εκτελεστικό απόσπασμα έχει χωριστεί σε έξι ομάδες πέντε αντρών στην κάθε μία. Μόνο στην ομάδα που θα σκοπεύσει σε λίγο τον Χατζανέστη είναι έξι στρατιώτες και ο λοχίας επτά.
*Ενας ανθυπασπιστής διατάζει να φύγει ο παραπανίσιος: «Σήκω εσύ!» για να πάρει την απάντηση: «Όχι, δεν φεύγω. Είμαι Μικρασιάτης. Θα μείνω να τουφεκίσω».
Ο ανθυπασπιστής υποχωρεί...
*Ακουγόταν ότι στο Φρουραρχείο φαντάροι καβγάδιζαν για το ποιος θα εξασφαλίσει μια θέση στο εκτελεστικό απόσπασμα, ότι Μικρασιάτες πλήρωσαν ακόμα και πενηντάρικο σε συναδέλφους τους που είχαν οριστεί στο απόσπασμα για να τους παραχωρήσουν την τιμή να «ντουφεκίσουν τους προδότες».
*«Ελα εδώ εσύ!»... διατάζει Ο Χατζανέστης το συνταγματάρχη Γρηγοριάδη. Ο αρχιστράτηγος βγάζει από το δάκτυλο τρεις βέρες και του τις δίνει λέγοντας: «Να τις στείλεις στην κόρη μου». Τώρα ακούγεται το πρόσταγμα του επικεφαλής του αποσπάσματος ανθυπολοχαγού Λίνου: «Επί σκοπόν!». Τριάντα ένα τουφέκια υψώνονται σημαδεύοντας. Λίγο αργότερα οι έξι λοχίες ρίχνουν με τα περίστροφά τους την χαριστική βολή στους έξι.
ΕΦΗ ΜΑΡΙΝΟΥ
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ-28/09/2008

Έκθεση για την Ελλάδα της Αντίστασης στο Παρίσι

Γράφει ο/η Θεόφιλος Δουμάνης
25.09.08
Παρίσι
Η έκθεση “Αφιέρωμα στην Ελλάδα της αντίστασης, 1940-1944” θα παρουσιασθεί στο Mémorial Leclerc - Musée Jean Moulin στο Παρίσι από την 1η Οκτωβρίου - 2 Νοεμβρίου 2008.

Η έκθεση διοργανώνεται από την Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου και το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, με την υποστήριξη του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδος στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την γαλλική προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τελεί υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ελλάδας στο Παρίσι. Στην έκθεση παρουσιάζονται έργα τέχνης άγνωστα μέχρι τώρα στο γαλλικό κοινό.Τα έργα της έκθεσης συγκεντρώθηκαν με πρωτοβουλία του ζεύγους Mιλλιέξ.
Το 1945, ο Roger Milliex (1913-2006), λόγιος, συγγραφέας και πρώην διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου της Αθήνας και η σύζυγός του συγγραφέας Τατιάνα Γκρίτση-Μιλλιέξ (1920-2005) είχαν απευθύνει έκκληση στους γάλλους διανοούμενους και καλλιτέχνες για μία τιμητική δωρεά στον ελληνικό λαό και την αντίστασή του στους κατακτητές το διάστημα 1940-1944.Το σύνολο της δωρεάς των γάλλων καλλιτεχνών περιλαμβάνει τριάντα πίνακες ζωγραφικής, έξι σχέδια, έξι χαρακτικά, τέσσερα γλυπτά και δύο λευκώματα χαρακτικών ανήκουν στη συλλογή δυτικοευρωπαϊκής ζωγραφικής της εθνικής Πινακοθήκης-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου και εκτέθηκαν για πρώτη φορά στο Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας το 1949. Εκατόν δέκα χειρόγραφα και δακτυλόγραφα κείμενα γάλλων διανοούμενων και αντιστασιακών που ανήκουν στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.) συμπληρώνουν τη δωρεά. Το σύνολο της δωρεάς εκτέθηκε για πρώτη φορά στην Εθνική Πινακοθήκη το 1980.
Σημαντικοί καλλιτέχνες του 20ου αιώνα όπως ο Pablo Picasso, o Henri Matisse, o Pierre Bonnard, o André Masson, o Francis Picabia και ο Raoul Dufy είναι μερικοί από τους γενναιόδωρους δωρητές της συλλογής αυτής. Ανάμεσα στους συγγραφείς που με τα κείμενά τους τίμησαν τον ελληνικό λαό συναντάμε τον Paul Claudel, τον Georges Bernanos, τον Le Corbusier αλλά και τον Jean-Paul Sartre.
Η δωρεά των γάλλων καλλιτεχνών παρουσιάστηκε ξανά το 2003 στην Δημοτική Πινακοθήκη Πατρέων και εκτέθηκε τα επόμενα χρόνια στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη και στο Παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης στην Κέρκυρα. Τον Ιούνιο του 2007, η Εθνική Πινακοθήκη συμμετέχοντας στον εορτασμό των εκατό χρόνων από την ίδρυση του Γαλλικού Ινστιτούτου παρουσίασε το σύνολο της δωρεάς στην Αθήνα αφιερώνοντας την έκθεση στη μνήμη του ζεύγους Ροζέ και Τατιάνας Μιλλιέξ.
Η παρούσα έκθεση φιλοξενείται στο Mνημείο για τον Leclerc de Hautecloque και την απελευθέρωση του Παρισιού-Μουσείο Jean Moulin. O στρατάρχης Λεκλέρκ έδρασε στο πλευρό του στρατηγού De Gaulle ενώ ο Ζαν Μουλέν είναι μία από τις σημαντικότερες μορφές της γαλλικής αντίστασης. Η έκθεση έτσι αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφού τα έργα τέχνης και τα κείμενα της δωρεάς προς τον ελληνικό λαό εντάσσονται στο αντίστοιχο ιστορικό πλαίσιο της Γαλλίας την ίδια χρονική περίοδο.

Πηγή:Ε.Ι.Π (Από την ιστοσελίδα της ΕΡΤ-on line)

Έλληνας υπάλληλος της Ε.Ε μιλά 32 γλώσσες

Τους πολυγλωσσότερους μεταφραστές της παρουσίασε σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, με θέμα την ανάγκη εκμάθησης και εξάσκησης ξένων γλωσσών στην ΕΕ και με αφορμή την 26η Σεπτεμβρίου, ημέρα αφιερωμένη στην πολυγλωσσία. Ο Έλληνας Ιωάννης Οικονόμου, ο οποίος μιλά 32 γλώσσες είναι ο πιο πολύγλωσσος μεταφραστής στην υπηρεσία της Επιτροπής. Μαζί του, η Σουηδέζα Μαργκαρέτα Φάουστ, ο Ιρλανδός Σαν Ο Ράιαν και ο Πορτογάλος Ζοάο Πέντρου Γκόμες, δήλωσαν ότι γι΄ αυτούς η εκμάθηση ξένων γλωσσών είναι ευχαρίστηση.
«Η εκμάθηση ξένων γλωσσών είναι για μένα μια γέφυρα ανάμεσα σε διαφορετικούς πολιτισμούς», δήλωσε ο Ι. Οικονόμου, ο οποίος από το 1996 εργάστηκε ως διερμηνέας (σε επτά γλώσσες) στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από το 2002 εργάζεται στη μεταφραστική υπηρεσία της Επιτροπής. Μεγαλωμένος σε μια από τις πιο τουριστικές περιοχές της Ελλάδας, στα Χανιά της Κρήτης, ο Γ. Οικονόμου λέει ότι από πολύ μικρός γοητευόταν από τους «διαφορετικούς ήχους» των τουριστών. Σε ηλικία 5 ετών, ο Ι. Οικονόμου ζήτησε από τους γονείς του να μάθει Αγγλικά. Μετά από δύο χρόνια θέλησε να μάθει Γερμανικά, συνέχισε με τα Ιταλικά και τα Γαλλικά και όταν αποφοίτησε από το Λύκειο μιλούσε ήδη οχτώ γλώσσες, μεταξύ των οποίων, Ρωσικά, Τουρκικά και Αραβικά. Σήμερα μιλάει πολύ καλά 16 γλώσσες και μπορεί να διαβάσει και να εκφραστεί σε άλλες 16.
Όσον αφορά τον καλύτερο τρόπο εκμάθησης, είναι η «εξάσκηση» δήλωσε ο Ιρλανδός Σαν Ο Ράιαν και συμπλήρωσε: «δεν αρκεί να διαβάζεις μια γλώσσα, πρέπει να την εξασκείς». Ωστόσο, και οι τέσσερις μεταφραστές συμφώνησαν ότι για να γίνει η εκμάθηση μιας γλώσσας ευχαρίστηση και διασκέδαση θα πρέπει να αναζητήσεις την ιστορία και τον πολιτισμό που κρύβεται πίσω από την κάθε γλώσσα. Αυτός, είπαν, είναι και ο καλύτερος τρόπος διδασκαλίας προς τους νέους, οι οποίοι αναζητούν ένα πραγματικό κίνητρο για να μάθουν μια γλώσσα.
Τα πολωνικά, τα ολλανδικά και τα φινλανδικά είναι μερικές από τις πιο δύσκολες ευρωπαϊκές γλώσσες, κατά την άποψη των μεταφραστών της Επιτροπής, αν και σημειώνουν, ότι ο βαθμός δυσκολίας εξαρτάται και από τη μητρική γλώσσα του καθενός. Όπως δήλωσε η Μαργκαρέτα Φάουστ, «όσο περισσότερες γλώσσες γνωρίζει κανείς τόσο πιο εύκολα μαθαίνει νέες γλώσσες».
Συντάκτης: Ανδρέας Ροδίτης
Πηγή: AΠE(23/09/2008)

"Η γλώσσα είναι η ενδιάθετη πατρίδα μας",έχει πει σοφά ο μεγάλος δάσκαλος Χρίστος Τσολάκης.Kαι η ποιητική γνώμη του Bertold Brecht,αποτυπώνει πως:
"Γλώσσα είμαι εγώ
Γλώσσα είσαι εσύ
Γλώσσα είναι ο κόσμος
Γλώσσα είναι ότι κάνει ο κόσμος
Γλώσσα είναι η αγάπη κι ο πόνος
Γλώσσα είναι το ντύσιμο,η έκφραση του προσώπου,οι χειρονομίες,η ανταπόκριση
Γλώσσα είναι να φαντάζεσαι,να σχεδιάζεις,να δημιουργείς,να καταστρέφεις
Γλώσσα είναι ο έλεγχος και η πειθώ
Γλώσσα είναι η επικοινωνία
Γλώσσα είναι το μεγάλωμα
Γλώσσα είμαι γω"

Μόλις έλαβα δώρο από τη φίλη Αννα Καναργιά που ζει στη Γαλλία την γαλλική μετάφραση του "Ερωτόκριτου", με τη φροντίδα της Ε.Ε και την ευχαριστώ πολύ.Αυτό από μόνο του λέει πολλά.Σε πείσμα όσων ελληναράδων αγωνίζονται να μας πείσουν πως η λαική κουλτούρα απαιτεί κυρίως "μαγκιά" και "καπατσοσύνη"..

ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΑΣΕ?

Αν κρατήσει κι άλλο τούτο το απρόσμενο φθινόπωρο
προλαβαίνουμε
λογοτεχνικούς περιπάτους κάτω από την ομπρέλα.Η τρέχουσα εκδοτική παραγωγή,το προέβλεψε..Ετσι,παράλληλα με τα υπόλοιπα του καλοκαιριού,κατάφερα να διαβάσω και προτείνω:

*ΜΕΡΙΚΑ ΣΥΝΝΕΦΑ,Paco Ignacio Taibo ΙΙ(ΑΓΡΑ)
*ΒΙΛΑ ΑΜΑΛΙΑ,Pascal Quinard (ΑΓΡΑ)
*Η ΣΤΙΓΜΗ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ,Martin Walzer (ΕΣΤΙΑ)
*Ο ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΑΡΙΟΣ,Larry Beinhart (ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ)
Ο χώρος μένει ανοιχτός για να προσθέσετε την συγκομιδή σας

"Είμαι αγύριστο κεφάλι",Σοφία Νικολαίδου

Αντί οποιουδήποτε βιογραφικού σημειώματος,αναδημοσιεύω μία παλαιότερη συνέντευξη της Σοφίας Νικολαίδου(14/07/2007)στα ΝΕΑ,στη στήλη ΒΙΒΛΙΟΔΡΟΜΙΟ.Τα υπόλοιπα,ελπίζω ότι θα μας τα πει από κοντά τη Δευτέρα 22/09/2008,στη βιβλιοθήκη.

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΣΕ ΒΑΖΕΙ ΣΤΗΝ ΠΡΙΖΑ. ΚΟΦΤΕΡΗ,
ΜΠΙΤΑΤΗ, ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ
ΙΔΙΟΛΕΚΤΟ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΑΛΛΑ ΜΕ ΛΟΓΙΟ ΜΠΑΓΚΡΑΟΥΝΤ,
ΠΛΟΥΣΙΑ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ, ΜΕ ΡΥΘΜΟ
ΕΝΑΛΛΑΣΣΟΜΕΝΟ. ΕΞΥΠΝΗ. Μ΄ ΑΥΤΗΝ ΞΕΧΩΡΙΣΕ
Η ΣΟΦΙΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ ΚΑΙ ΜΕ ΤΑ
«ΑΝΤΡΙΚΑ» ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΤΗΣ «ΞΑΝΘΙΑΣ ΠΑΤΗΜΕΝΗΣ»
(ΚΕΔΡΟΣ, 1997). ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ,
«ΠΑΙΔΙ» ΤΟΥ Δ. Ν. ΜΑΡΩΝΙΤΗ, ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
ΑΝΗΣΥΧΗ, ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΠΕΡΣΙ ΤΟΝ «ΜΩΒ
ΜΑΕΣΤΡΟ», ΕΝΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΗΣ
ΕΝΗΛΙΚΙΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ ΜΕ ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΟΥΣ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ

*Η απόλυτη ευτυχία για σας είναι;
Δεν υπάρχει. Η άλλη, η «απλή» ευτυχία κρύβεται σε πολύ μικρά, καθημερινά πράγματα. Διαρκεί λίγο και δεν είναι υποχρεωτική για όλους.
*Τι σας κάνει να σηκώνεστε το πρωί;
Ο γιος μου. Ξυπνάει αξημέρωτα, έρχεται τρέχοντας, χώνει το πρόσωπό του στα σεντόνια μου, ανακοινώνει καταχαρούμενος, «ξύπνα, μαμά, ήρθα».
*Η τελευταία φορά που ξεσπάσατε σε γέλια;
Πρόσφατα. Ήμασταν κατάπτυστη κοριτσοπαρέα, λέγαμε ακατονόμαστα.
*Το βασικό γνώρισμα του χαρακτήρα σας είναι;
Ασταθής ισορροπία ανάμεσα σε τερατώδη ψυχραιμία και παρορμητισμό.
*Το βασικό ελάττωμά σας;
Το ίδιο.
*Σε ποια λάθη δείχνετε τη μεγαλύτερη επιείκεια;
Σε αυτά που κάνουν οι άλλοι.
*Η τελευταία φορά που κλάψατε;
Με λυγμούς, για κάτι σχετικά ασήμαντο. Στα πολύ δύσκολα μένω ενοχλητικά σιωπηλή.
*Με ποια ιστορική προσωπικότητα ταυτίζεστε περισσότερο;
Με καμία.
*Ποιοι είναι οι ήρωές σας σήμερα;
Καθημερινοί άνθρωποι, που τα βγάζουν πέρα στη ζωή τους με αξιοπρέπεια και μουγκή γενναιότητα.
*Το αγαπημένο σας ταξίδι;
Στο ελατόδασος του Χολομώντα. Φθινόπωρο, με βροχή.
*Οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;
Ο Καβάφης (ως μίνιμαλ μυθιστοριογράφος), η Βιρτζίνια Γουλφ (για το λεπίδι στο μάτι), Βαμβακάρης και Άκης Πάνου (για την απογείωση στον στίχο).
*Ποια αρετή προτιμάτε σε έναν άντρα;
Να κάνει αυτά που λέει.
*...Και σε μια γυναίκα;
Να είναι φίλη στα δύσκολα.
*Ο αγαπημένος σας συνθέτης;
Είμαι εμμονοληπτική με τη μουσική. Ακούω για μήνες τα ίδια κομμάτια, ξανά και ξανά. Όμως προτιμώ τους φυσικούς ήχους (φύλλα που πέφτουν, κύματα που παφλάζουν, νερά που τρέχουν)- και πιο πολύ απ΄ όλα: την απόλυτη σιωπή. Την απολαμβάνω σαν μουσική.
*Ποια ταινία σας σημάδεψε;
Ο «Ιβάν ο Τρομερός» του Αϊζενστάιν. Δεν πίστευα ότι υπήρχε τέτοιο σινεμά
*Το τραγούδι που σφυρίζετε κάνοντας ντους;
«Εσύ είσαι η αιτία που υποφέρω». Δεν το σφυρίζω, το τραγουδώ, μνημειωδώς παράφωνα.
*Το βιβλίο που σας σημάδεψε;
Δεν ήταν βιβλίο, ήταν η παραλογή «Μάνα με τους εννιά σου γιους». Η διαστροφική μάνα μου μού το είχε μάθει και το έλεγα ασταμάτητα, από τα τρία ώς τα πέντε μου χρόνια. Αυτό και τα περίφημα «Επτά κατσικάκια».
*Ο αγαπημένος σας ζωγράφος;
Ρέμπραντ: Κατάφερε να ζωγραφίσει το φως. Βίκτορ Κοέν: σπανίως έχω γελάσει, τρομάξει, ξεσηκωθεί τόσο με εικόνα.
*Το αγαπημένο σας χρώμα;
Αναβράζον πορτοκαλί
*Ποια θεωρείτε ως τη μεγαλύτερη επιτυχία σας;
Ότι καταφέρνω πια, τις περισσότερες φορές, να είμαι ασορτί με τον εαυτό μου.
*Το αγαπημένο σας ποτό;
Ρακόμελο.
*Για ποιο πράγμα μετανιώνετε περισσότερο;
Για κανένα. Μάλλον είμαι αγύριστο κεφάλι. Προτιμώ να μαθαίνω απ΄ τα λάθη μου.
*Τι απεχθάνεστε περισσότερο απ΄ όλα;
Να κάνω πράγματα που δεν θέλω.
*Όταν δεν γράφετε,ποια είναι η αγαπημένη σας ασχολία;
Να κυλιέμαι στο πάτωμα με τον γιο μου, να χορεύω, να διαβάζω.
*Ο μεγαλύτερος φόβος σας;
Να πεθάνω επώδυνα.
*Σε ποια περίπτωση επιλέγετε να πείτε ψέματα;
Όταν κρίνω πως η αλήθεια είναι, δίχως όφελος, στενόχωρη.
*Ποιο είναι το μότο σας;
Δεν είναι σταθερό. Αλλάζει κάθε δίλεπτο.
*Πώς θα επιθυμούσατε να πεθάνετε;
Όρθια. Χορτάτη από ζωή.
*Εάν συνέβαινε να συναντήσετε τον Θεό,τι θα θέλατε να σας πει;
Τίποτε.
*Σε ποια πνευματική κατάσταση βρίσκεστε αυτόν τον καιρό;
Άγχος που δαγκώνει.

Έχασε τη μάχη για τη ζωή ο Ρίτσαρντ Ράιτ

15/9/2008 19:46:00
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ο κιμπορντίστας Ρίτσαρντ Ράιτ, ένα από τα ιδρυτικά μέλη του συγκροτήματος Pink Floyd, πέθανε σήμερα, σε ηλικία 65 ετών, από καρκίνο, όπως ανακοίνωσε ο εκπρόσωπός του.
Ο Ράιτ συνέθεσε πολλά κομμάτια και τραγούδησε σε πολλά άλμπουμ του συγκροτήματος, όπως στο Dark side of the moon και στο Wish you were here.
Το συγκρότημα, με επικεφαλής τον Σιντ Μπάρετ, ιδρύθηκε το 1964 και έγινε διάσημο για το ψυχεδελικό ροκ που έπαιζε. Οι Pink Floyd πούλησαν περισσότερα από 200 εκατομμύρια δίσκους παγκοσμίως.
"Η οικογένεια του Ρίτσαρντ Ράιτ, ιδρυτικού μέλους των Pink Floyd, ανακοινώνει με μεγάλη θλίψη ότι ο Ρίτσαρντ πέθανε σήμερα μετά από σύντομη μάχη με τον καρκίνο", ανέφερε ο εκπρόσωπός του.

"..εμείς,εξορίσαμε την ομορφιά.Οι Ελληνες,πήραν τα όπλα γι'αυτήν.." Albert Camus

*Το post χαρίζεται στη Φένια.

Η φωτογραφία είναι από ανθοπωλείο της Oude Markt,στο Louvain,με την ευχή να μη χάσεις ούτε μία εικόνα ομορφιάς γύρω σου.Και μέσα σου.
Το ποίημα το δανείστηκα από τον Τόλη Νικηφόρου.Η αγάπη κι οι σκέψεις όλων μας,μαζί σου.Καλή αντάμωση!

ΓΡΑΜΜΑ

Συγχώρα με για το βαρύ χειμώνα
Σου αναγγέλω την επιστροφή των πελαργών
και σου χαρίζω δυο μικρά ποιήματα
να στροβιλίζονται στον κήπο σου
σαν ανοιξιάτικες νιφάδες.

Είσαι καλά;

Δεν ωφελεί να περιορίζεις τα πουλιά

Δεν ωφελεί να περιορίζεις τα πουλιά
με ξόβεργες, με σκιάχτρα, με κλουβιά,
να περιμένεις στις διαβάσεις των αποδημητικών
μερόνυχτα, να ρίχνεις τουφεκιές.
Ό,τι μπορεί να φτερουγίσει δε σκλαβώνεται·
προετοιμάζεται στα θερμοκήπια των στερήσεων
προσμένοντας αργά ή γρήγορα την ώρα του.

Τάσος Κόρφης

Από τις 11 το πρωί,που έμαθα αυτό το τόσο εξοργιστικά βλακώδες το οποίο μόνον η ανανδρία κι η εμπάθεια μπορούν να ορίσουν ως κατόρθωμά τους,έχω ακουμπήσει όλη τη θλίψη μου σ'αυτούς τους στίχους.Η βλακεία είναι ανίκητη!
Ομως, το ποίημα,γραμμένο για ανθρώπους ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΣ που πάντα θα πηγαίνουν κόντρα στο ρεύμα είναι αισιόδοξο.Δεν γίνεται διαφορετικά.Αλλωστε,υπάρχουν κι άλλοι,όπως ο Jose Saramago στο "Περί φωτίσεως" που εύστοχα διατυπώνει πως "..αυτοί που μας κυβερνούν όχι μόνο δε σταματούν μπροστά σε αυτό που εμείς αποκαλούμε παράλογο, αλλά και το χρησιμοποιούν για να ναρκώσουν τις συνειδήσεις και να εκμηδενίσουν τη λογική."
Κι όποιος "καταλαβαίνει",εύχομαι να μην ξεχάσει ποτέ πως επίσης,
"Σαπίζουμε αβοήθητοι ανάμεσα στον πόνο και την επιθυμία",
αλλά "η αρμονία των ροδόδεντρων" είναι πάντα εκεί.Και το "γυμνασμένο μάτι του τραμπούκου" δεν την ακουμπά.
Αυτό το μικρό σημείωμα το'γραψα για όσους επιμένουν να τη διακρίνουν.Στη φωτογραφία που το συνοδεύει,ο αετός είναι κεχριμπαρόφτερος.

Ο εκδοτικός χάρτης του φθινοπώρου

Νέα μυθιστορήματα από δημοφιλείς Ελληνες συγγραφείς με παράλληλη τάση προς τη νουβέλα
Μπορεί οι εκδότες να κάνουν τα μπάνια τους, ο προγραμματισμός τους όμως για το ερχόμενο φθινόπωρο είναι ήδη έτοιμος. Με ελληνική και ξένη πεζογραφία, κλασικά κείμενα και πολλά, πάρα πολλά δοκίμια. Ιδιαίτερα έντονη κάνουν φέτος την παρουσία τους οι Ελληνες συγγραφείς, με διηγήματα, μυθιστορήματα και νουβέλες.
Μια ενδεικτική πρώτη περιήγηση σε μερικές από τις εκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που θ’ αρχίσουν να κυκλοφορούν από τον Σεπτέμβριο παρουσιάζει η «Κ».
Μεγάλη παραγωγή
Από τις εκδόσεις «Κέδρος» θα κυκλοφορήσουν οι περισσότερες νουβέλες παλαιών αλλά και νεότερων συγγραφέων: του Μένη Κουμανταρέα (τρεις νουβέλες), του Δημήτρη Νόλλα («Ναυαγίων πλάσματα»), δύο συγγραφέων που έχουν υπηρετήσει με επιτυχία και συνέπεια το είδος, της Μαρίας Ευσταθιάδη («Το κόκκινο ξενοδοχείο»), του Σάκη Σερέφα («Μαμ») και του Ηλία Μαγκλίνη («Η ανάκριση»: η τραυματική σχέση πατέρα-κόρης με φόντο τη φρίκη των βασανισμών στα ΕΑΤ-ΕΣΑ).
Από τις ίδιες εκδόσεις θα διαβάσουμε το νέο μυθιστόρημα του Νίκου Θέμελη με τίτλο «Οι αλήθειες των άλλων» (που συνειρμικά παραπέμπει στον κινηματογραφικό τίτλο «Οι ζωές των άλλων»). Το βιβλίο θα κυκλοφορήσει στις 20 Οκτωβρίου και εκτυλίσσεται το διάστημα από το 1923 ώς το 1957 στο Αϊβαλί, τη Μυτιλήνη και την Αθήνα. Ηρωές του οι δύο γενιές μιας οικογένειας και θέμα του η εθνική ταυτότητα. Νέο μυθιστόρημα και για την Τατιάνα Αβέρωφ («Θράσος»), ενώ ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος επανεκδίδει «Τα τζιτζίκια» του.
Με μυθιστόρημα επανέρχεται και ο Μάνος Ελευθερίου, από το «Μεταίχμιο». Τίτλος του, «Ανθρωπος στο πηγάδι» με ήρωα έναν σαραντάρη συγγραφέα που πέφτει σ’ ένα πηγάδι και αναστοχάζεται τη ζωή του και τη γραφή του. Στο «Μεταίχμιο» και ο Γιάννης Ξανθούλης μ’ ένα αφήγημα που μας ξεναγεί στην Κωνσταντινούπολη. Εχει τίτλο «Η Πόλη αλλιώς» και είναι μια προσωπική ματιά του συγγραφέα στην πόλη που γνώρισε και αγάπησε. Με νουβέλα επανέρχεται και η καθηγήτρια Φωτεινή Τσαλίκογλου, από τις εκδόσεις «Καστανιώτη» («Ολα τα ναι του κόσμου» και θέμα μια παραβολή για την ανθρώπινη απώλεια).
Το «βαρύ πυροβολικό» των εκδόσεων «Καστανιώτη» για φέτος, όμως, είναι αναμφισβήτητα το δεύτερο μέρος της τριλογίας της Ζυράννας Ζατέλη.
Με τον δικό της ρυθμό (η Ζυράννα Ζατέλη δεν βιάζεται ποτέ να «ρίξει» το νέο βιβλίο της στην αγορά) και με τίτλο «Το πάθος χιλιάδες φορές», η ιδιαίτερη συγγραφέας με τους πολλούς φαν ανασυγκροτεί το προσωπικό μαγικό της σύμπαν, όπου οι ήρωες γεννιούνται, ζουν και πεθαίνουν κάθε φορά ως ακροατές μιας γριφώδους μελωδίας ή ως αποκρυπτογράφοι μιας αινιγματικής παρτιτούρας. Από τον «Καστανιώτη» θα κυκλοφορήσουν ακόμα νέα βιβλία των Αυγ. Κορτώ, Χρ. Χρυσόπουλου, πολλά βιβλία νέων συγγραφέων, ενώ επανεκδίδονται οι ποιητικές συλλογές της Ρέας Γαλανάκη («Οι Τρυφερές - Πλην Εύχαρις - Τα Ορυκτά») και η νέα συλλογή του Μιχάλη Γκανά «Αψινθος».
Η Μάρω Δούκα μας ξαναδίνει την αναθεωρημένη έκδοση της «Αρχαίας σκουριάς» από τις εκδόσεις «Πατάκη», ενώ μια έκπληξη επιφυλάσσει ο Γιώργος Βέλτσος εκδίδοντας την «αλληλογραφία» που κράτησε με τον Γιώργο Χειμωνά. Τίτλος του «Uotre tombe» (Πέραν του τάφου). Πρόκειται, σύμφωνα με τις συστάσεις του βιβλίου, «για τη μαρτυρία μιας φιλίας ως δυνατότητα επιβίωσης».
Πολλές νουβέλες
Αν βάζαμε τίτλο στην ελληνική πεζογραφία αυτό το φθινόπωρο, θα ήταν «η επιστροφή της νουβέλας». Ενα είδος που άκμασε τον 19ο και τον 20ό αιώνα, ένα ενδιάμεσο μέγεθος γραφής μεταξύ μυθιστορήματος και διηγήματος. Δεν έχει την πολυπλοκότητα του μυθιστορήματος, έχει σύντομη πλοκή, μια ιστορία με ορισμένη χρονική διάρκεια και αρκετούς παράλληλους ήρωες. Υπάρχουν κάποιοι λόγοι που συμβαίνει αυτή η «επιστροφή»; Είναι αυθόρμητη ή κατευθύνεται, κατά κάποιον τρόπο, εκδοτικά; Νεοελληνιστές πανεπιστημιακοί με τους οποίους επικοινωνήσαμε επισημαίνουν την ιδιαίτερη έξαρση του ογκώδους και πολυσέλιδου ελληνικού μυθιστορήματος τις δύο προηγούμενες δεκαετίες. Η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές βιβλία που στην πραγματικότητα είχαν την έκταση νουβέλας βαφτίζονταν μυθιστορήματα και οι συγγραφείς αναγκάζονταν να τα... αυγατίσουν. Ο κορεσμός αυτής της εκδοτικής φάσης είναι ίσως ο ένας λόγος της επιστροφής στη μικρή φόρμα. Ενας άλλος είναι ότι στην Ελλάδα, παρά τη μεγάλη διηγηματογραφική παράδοση, δεν έχουν τόση ανταπόκριση στην αγορά οι συλλογές διηγημάτων. Η νουβέλα είναι, και ήταν πάντα, η μέση λύση. Καλές αναγνώσεις.
Ολγα Σελλά
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ,21/08/2008

"ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ"

Κυκλοφόρησε το Σαββατοκύριακο στην Τουρκία το τελευταίο μυθιστόρημα του Ορχάν Παμούκ, νομπελίστα Λογοτεχνίας το 2006, που τιτλοφορείται «Μουσείο της αθωότητας». Είναι μια ιστορία αγάπης που εκτυλίσσεται στην Κωνσταντινούπολη ανάμεσα σε έναν πλούσιο άνδρα και μια φτωχή κοπέλα.

Ο Τούρκος συγγραφέας, έργα του οποίου έχουν μεταφραστεί σε 40 χώρες, διηγείται στο μυθιστόρημά του το πάθος ενός ζευγαριού μέσα από 30 χρόνια ιστορίας της Τουρκίας, ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1970 και θίγοντας ευαίσθητα θέματα όπως η σεξουαλικότητα και η παρθενιά σε μια μουσουλμανική χώρα.

«Το «Μουσείο της αθωότητας» είναι το πιο τρυφερό μυθιστόρημά μου και αυτό με την περισσότερη ανοχή και τον μεγαλύτερο σεβασμό για τους ανθρώπους», εξήγησε σε συνέντευξή του στην τουρκική εφημερίδα Σαμπάχ που κυκλοφορεί σήμερα. Σχεδόν 100.000 αντίτυπα πουλήθηκαν μέσα σε δύο ημέρες, γράφει η εφημερίδα.

31/08/2008,ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ