Λύσεις δίνει ο λαός, -όχι η κοινή γνώμη- …αν σκέφτεται και λίγο

Μία συνέντευξη του Γιάννη Μανωλεδάκη στον Απόστολο Λυκεσά για την
«Hμερησία του Σαββάτου», (12/2/2006) με αφορμή τις αποκαλύψεις για τις τηλεφωνικές υποκλοπές, με παρατηρήσεις όμως που έχουν διαχρονική ισχύ σε ότι αφορά το αίτημα για δικαιοσύνη.
"Το συγκεκριμένο θήραμα είναι πολύ μεγάλο για τον ιστό της δικαιοσύνης. Το θηρίο αυτό το εκθρέψαμε εμείς και τώρα πλέον διαπιστώνουμε ότι δεν μπορούμε να το πιάσουμε". Στο δυσοίωνο αυτό συμπέρασμα καταλήγει ο ομότιμος καθηγητής ποινικού δικαίου του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και ακαδημαϊκός κ. Ιωάννης Μανωλεδάκης σχολιάζοντας τις αποκαλύψεις των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων.
Για τον κ. Μανωλεδάκη οι Ολυμπιακοί αγώνες λειτούργησαν ως Δούρειος Ίππος για την είσοδο και μόνιμη εγκατάσταση στη χώρα μυστικών υπηρεσιών οι οποίες δρουν τώρα αυτόνομα πέρα από κάθε σκοπό για τον οποίο ήρθαν και μακριά από τον έλεγχο των θεσμικών αρχών. Ο Μολιέρος και ο Ντενί Ντιντερό, καταλήγει ο καθηγητής, μας είχαν συμβουλεύσει από καιρό για τα παθήματα των… αφεντάδων αλλά, καθίσταται σαφές, ότι δεν ήμασταν καλοί μαθητές τους.
Ερ. Είναι παράδοξο που σε καιρούς άκρας ιδιώτευσης το ιδιωτικό συντρίβεται ακόμη και σε επίπεδο του πρωθυπουργού της χώρας;
Απ. Αυτό είναι σύμπτωμα της εποχής. Το ιδιωτικό συνθλίβεται από ένα αόρατο μη κρατικό εξουσιοδοτημένο όργανο, σίγουρα μυστικές υπηρεσίες που εξυπηρετούν μια εξουσία, η οποία σαφώς δεν είναι το ελληνικό κράτος. Τα κλασικά ατομικά δικαιώματα ήταν η κατοχύρωση του πολίτη, με τις δυνατότητές του να προσφύγει στα δικαστήρια εναντίον της κατάχρησης των εξουσιών από τις αρχές της χώρας του. Τα δικαιώματα αυτά καταπατούνται πλέον από μηχανισμούς άλλους, οικονομικά συμφέροντα, συγκροτήματα, και μυστικές υπηρεσίες, πέρα από τον έλεγχο του κράτους.
Όταν δίνεις εξουσία σε μηχανισμούς όπως εταιρείες ασφάλειας, σεκιουριτάδες, για τους ολυμπιακούς αγώνες -ήρθαν εδώ όλα της γης τα έθνη, Αμερικάνοι, Άγγλοι, Ισραηλινοί-, αυτοί έχουν μια τάση αυτονόμησης. Όταν αυτούς τους μηχανισμούς τους υπερτρέφεις η καταχρηστική τους λειτουργία μπορεί να φάει και εσένα τον ίδιο. Μπορεί να στραφεί κατά του πρωθυπουργού σου, των υπουργών σου. Ισχύει το "ποιος θα μας φυλάξει από τους φύλακες". Όσο τους δίνεις δύναμη ακόμη και με παλαιότερες δηλώσεις τύπου Μητσοτάκη που έλεγε στους αστυνομικούς το φοβερό "το κράτος είστε εσείς" τόσο αυτονομούνται και αργά ή γρήγορα φτάνει η στιγμή να καταπιέσουν και εσένα τον ίδιο που έκανες τις παραχωρήσεις.
Ερ. Θεωρείτε κομβικό σημείο τους ολυμπιακούς;
Απ. Φωνάζανε τότε να έχουμε ασφάλεια. Και ήρθανε οι κάμερες, τα ζέπελιν, τα συστήματα ασφαλείας. Λίγο μυαλό να έχει κανείς μπορεί να φανταστεί τι θα συμβεί στη συνέχεια. Τώρα πώς να τους ελέγξουν; Νομίζω ότι ένας από τους μηχανισμούς εκείνων των ημερών είναι αυτός που μας απασχολεί σήμερα. Δεν ξέρω βέβαια ποια υπηρεσία είναι από πίσω. Υποτίθεται ότι η ανάκριση θα μας το αποκαλύψει. Αλλά εξ όσων γνωρίζω στην ιστορία αυτού του τόπου καμιά ανάκριση σε τέτοια ζητήματα δεν βρίσκει τον πραγματικό δράστη. Κινούμαστε στην περιοχή του… περίπου. Διότι ο φόβος υπερτερεί. Τι νομίζετε ότι είναι ο εισαγγελέας; Δεν είναι ένας άνθρωπος με οικογένεια; Μπορεί να τα βάλει με το σύστημα; Μπορεί να βγει και να πει εγώ έχω καταλήξει σε αυτόν κι αυτόν;
ΕΡ. Σκληρό αυτό, και ίσως καταλήγει απαξιωτικό να ακούγεται από έναν άνθρωπο που διδάσκει στη σχολή δικαστών. Kαι αποκαρδιωτικό για όλους εμάς.
Απ. Σκληρό είναι αλλά καθόλου απαξιωτικό. Η έρευνα γίνεται για το θεαθήναι. Λίγο να ησυχάσει η κοινή γνώμη, λίγο να αποκατασταθεί η τρωθείσα αξιοπρέπεια του κράτους, λίγο να μαλακώσουν τα πράγματα…το καλύτερο άλλοθι.. Ποιος πιστεύει ειλικρινά ότι σε τέτοιες περιπτώσεις βγαίνει άκρη; Ποιος σκότωσε τον Κένεντυ; Ποιος σκότωσε αυτόν που σκότωσε τον Αμερικανό πρόεδρο; Άπειρα ποιος και καμιά απάντηση.
Στη συγκεκριμένη υπόθεση έχουμε καθαρή κατασκοπεία. Εμπλέκεται ο πρωθυπουργός ως θύμα και πέντε επιτελικοί υπουργοί. Δεν μπορούμε να μιλάμε λοιπόν για δικαστική διαλεύκανση της υπόθεσης. Μπορεί να την πληρώσει κάποιος υπάλληλος για αμέλεια, μη έγκαιρη παρατήρηση φύλαξη και αναγγελία του συμβάντος, εξιλαστήρια θύματα πάντα βρίσκονται. Όπως στην υπόθεση ξυλοδαρμού του Πολυζογώπουλου. Εγώ δεν πιστεύω ότι αυτοί οι δύο, είναι οι πραγματικοί δράστες. Μακάρι να ήταν ένα τυχαίο γεγονός. Αν ήταν όμως οργανωμένο τότε αυτοί που μαθαίνουμε δεν μου φαίνονται για δράστες.
Στην σχολή δικαστών, προσπαθούμε να εμπνεύσουμε ένα υψηλό φρόνημα ανεξαρτησίας σκέψης, νομικής κατάρτισης και ήθους αλλά δεν μπορούμε να τους κάνουμε υπεράνθρωπους.
Όσο για την αποκαρδίωση … η δικαιοσύνη είναι όντως η έσχατη καταφυγή των απλών ανθρώπων έναντι της εξουσίας. Αλλά μην ξεχνάτε ότι δεν υπάρχει τίποτα απόλυτο. Εγώ δεν περιμένω από τη δικαιοσύνη να βρει ποιος παρακολουθούσε τον πρωθυπουργό της χώρας. Περιμένω να κανονίζει τις καθημερινές διαμάχες των ανθρώπων. Τώρα είναι σαν να ζητάμε από τον γιατρό να θεραπεύσει έναν καρκίνο στο τελευταίο του στάδιο.
Ερ. Οι υπόθεση με τους Πακιστανούς είναι ίδιας υφής ζήτημα;
Απ. Φωτοτυπία. Δώσαμε το δικαίωμα, να μας βοηθήσουν για παράδειγμα για τη 17 Νοέμβρη, δεσμευτήκαμε, το προκαλέσαμε ή δεν μπορούσαμε να κάνουμε διαφορετικά, και μπήκαν στη μέση δυνάμεις ξένων υπηρεσιών. Από τη στιγμή που πάτησαν το ποδαράκι τους εδώ, και κατά κάποιον τρόπο νομιμοποιήθηκε η παρουσία τους, θα κάνουν και πράγματα που εξυπηρετούν μόνο τους ίδιους
Ερ. Δηλαδή δεν υπάρχει γιατρειά σε αυτή την παθογένεια;
Απ. Μόνο η λιγότερη επαφή με τέτοιες καταστάσεις. Λιγότερη προσφυγή σε αυτούς τους μηχανισμούς. Σε αυτή την ασθένεια, το αντιβιοτικό- ίσως ακουστεί αόριστο αυτό αλλά δεν είναι- είναι η παιδεία. Η μουσική που ακούμε, τα βιβλία που διαβάζουμε, ο τρόπος που διασκεδάζουμε πρέπει να κατατείνουν στο σκέπτεσθαι. Διαφορετικά καταλήγεις με πολιτικό αλτσχάιμερ. Έτσι την πατήσαμε με τους ολυμπιακούς. Δεν μπορούμε τώρα να τους πούμε σηκωθείτε και φύγετε. Είναι τέτοια η διαπλοκή που δεν μπορείς να ξεφύγεις. Η ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα υπηρετών που ήταν τόσο αναγκαίοι για τον κύριο τους ώστε γίνανε δυνάστες τους. Εμείς για τους ολυμπιακούς στην προσπάθεια να αποφύγουμε μια προβοκάτσια παραδοθήκαμε σε μηχανισμούς ξένων δυνάμεων. Όλοι αυτοί φοβούμαι ότι έμειναν στη χώρα. Όσο κι αν λειτουργεί το κράτος και η δικαιοσύνη δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Εδώ έχουν αυτονομηθεί σε διεθνές επίπεδο τι να κάνουμε εμείς; Είναι τόσο μεγάλο αυτό το ζώο που δεν το πιάνει η αράχνη. Ο ιστός έχει σκιστεί.
Ερ. Ναι αλλά και το διακύβευμα είναι μεγάλο. Λύση δεν υπάρχει;
Απ. Αργά το σκεφτήκαμε. Δεν θα έπρεπε να αναλάβουμε τους ολυμπιακούς. Αλλά όταν ρωτήθηκε ο κόσμος το 85% είπε πολύ κάναμε και τους πήραμε. Γιατί οι Έλληνες όπως και κάθε λαός είμαστε και λίγο αφελείς. Μας ενδιαφέρει η επίδειξη, η πρόσκαιρη δόξα και δεν εμβαθύνουμε. Είμαστε μόνο για τα φρου φρου και δεν βάζουμε το μυαλό να δουλέψει. Εμείς "να περνάμε καλά" -αυτή δεν είναι η φράση κλισέ της μόδας;- και όλες τις δυσάρεστες σκέψεις τις αποδιώχνουμε. Φίλοι μου Αθηναίοι ζούσαν σε μια έξαψη, μια έξαρση μεγαλείου, δεν καταλάβαιναν ότι υποθηκευόταν ολόκληρη η χώρα. Η κοινή γνώμη στην πολιτική είναι ο πλέον άθλιος σύμβουλος. Λύσεις δίνει ο λαός, όχι η κοινή γνώμη που περνά εύκολα από τα "ωσαννά" στον "άρον άρον σταύρωσον" αυτόν. Αλλά φυσικά μιλώ για έναν λαό παιδευμένο που σκέφτεται. Μπορεί να έχει ένα δίκιο ο κόσμος αν πει ότι τον παραπλάνησαν αλλά δεν θα έπρεπε να σκεφτεί και λίγο;

Δύο βιβλία για την κρίση

Παρότι η αγορά βιβλίου, στην Ελλάδα και διεθνώς, δοκιμάζεται σκληρά από την οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων, το πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό δοκίμιο φαίνεται να διαφεύγουν του κανόνα, καταγράφοντας το αυξημένο ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού για τα μεγάλα, ανοιχτά προβλήματα του καιρού μας. Ιδιαίτερα τα βιβλία που αναφέρονται στην υπό εξέλιξη κρίση και τις επιπτώσεις της καταγράφουν αξιόλογες πωλήσεις, γεγονός που ενθαρρύνει τους εκδοτικούς οίκους σε ανάλογα εγχειρήματα.
Δύο από τα τις τελευταίες εκδόσεις αυτού του είδους είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο». Πρόκειται για το δοκίμιο του Μαρκ Ρος «Η Τράπεζα: Πως η Goldman Sachs κυβερνά τον κόσμο», σε μετάφραση Αριστέας Κομνηνέλλη (352 σελ., 16.60Ε) και για το έργο του Αλέν Τουρέν «Μετά την κρίση: Από την κυριαρχία των αγορών στην αναγέννηση της κοινωνίας», σε μετάφραση Μαρίας Μαλαφέκα (248 σελ, 13,30Ε). Πολύ διαφορετικά στην οπτική και το ύφος τους- το πρώτο διαβάζεται απνευστί σαν αστυνομικό μυθιστόρημα, ενώ το δεύτερο αποπνέει τη σοβαρότητα της επιστημονικής ανάλυσης- θίγουν, καθένα με τον τρόπο του, σημαντικά ερωτήματα που σχετίζονται με την τρέχουσα κρίση που αναστατώνει τη ζωή μας, όπως υποδηλώνει και η μεγάλη απήχηση που είχαν στο ευρωπαϊκό, αναγνωστικό κοινό.
"Η Τράπεζα"
Ο Μαρκ Ρος είναι Γάλλος δημοσιογράφος, γεννημένος στις Βρυξέλλες, επί 20 χρόνια ανταποκριτής της Le Monde στη χρηματιστική καρδιά της Ευρώπης, το Σίτι του Λονδίνου. Το τελευταίο του πόνημα, το οποίο απέσπασε το γαλλικό βραβείο οικονομικού βιβλίου το 2010, εστιάζει στη διαβόητη τράπεζα επενδύσεων Goldman Sachs, πολύ γνωστή στην Ελλάδα λόγω του ρόλου που έπαιξε στο επίμαχο δάνειο, επί κυβέρνησης Σημίτη, το οποίο επέτρεψε στη χώρα μας να ενταχθεί στην ΟΝΕ συγκαλύπτοντας (με το αζημίωτο για την πολυεθνική τράπεζα) το μέγεθος του χρέους. Το τελευταίο διάστημα, ο τραπεζικός κολοσσός, που ατενίζει, από τον ουρανοξύστη του, στη Δυτική Λεωφόρο του Μανχάταν, τις πεδιάδες της παγκόσμιας οικονομίας, έχει γίνει αλεξικέραυνο επικρίσεων σε πολλές χώρες του κόσμου, λόγω του ρόλου που παίζει σε επιθετικές εξαγορές στρατηγικής σημασίας εθνικών επιχειρήσεων από το πολυεθνικό κεφάλαιο (όπως, για παράδειγμα, στην εξαγορά της ευρωπαϊκής χαλυβουργίας Arcelor από τον όμιλο Mittal).
Με τη ζωντανή, δημοσιογραφική γραφή του, ο Ρος μας μεταφέρει στην «άγρια», μετεμφυλιακή Αμερική του 1869, όπου δύο Γερμανοί μετανάστες, ο Σαμουήλ Ζακς και ο Μάρκο Γκόλντμαν ιδρύουν μια τράπεζα, η οποία επρόκειτο να επιβιώσει, παρά τη ρετσινιά της «γερμανοφιλίας» της, δύο παγκοσμίων πολέμων και να γιγαντωθεί στις δύο ιστορικές κρίσεις του 1929 και του 2007, επιβεβαιώνοντας τη ρήση του Τζον Κένεντι ότι «κάθε κρίση είναι ευκαιρία για καινούργιες κατακτήσεις». Μέσα από την ιστορία της εταιρείας, ο συγγραφέας μας προσφέρει τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε τη μετεξέλιξη του παγκόσμιου καπιταλισμού από την εποχή της βιομηχανικής ανάπτυξης και του κοινωνικού συμβολαίου στην καινούργια φάση της αχαλίνωτης χρηματιστικής κερδοσκοπίας, με την ολέθρια εναλλαγή ανάμεσα σε φούσκες και κραχ. Το σημείο θέασης που επέλεξε ο Ρος είναι όντως προνομιακό, καθώς ο τραπεζιτικός κολοσσός έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στο κραχ της ψηφιακής οικονομίας, το 2000, στη φούσκα της αμερικανικής αγοράς ακινήτων και στην κρίση χρέους πολλών χωρών, από την οποία αποκόμισε τεράστια κέρδη τζογάροντας πάνω στη χρεωκοπία τους.
Το βιβλίο του Ρος μας αποκαλύπτει τα μυστικά ενός ολόκληρου κόσμου, όπου πρωταγωνιστούν οι κοντοκουρεμένοι και φρεσκοξυρισμένοι σαραντάρηδες με τα σκούρα, αυστηρά κοστούμια, τα άσπρα πουκάμισα και τις άχρωμες γραβάτες, που κάνουν έρωτα δίπλα στο Blackberry και περιουσίες δίπλα σε οικονομικά πτώματα επιχειρήσεων και κρατών. Είναι αυτοί οι γιάπηδες- «αξιωματικοί» της Goldman Sachs, οι κατά Ρος «οικονομικοί δολοφόνοι», που παίρνουν τη θέση των πρακτόρων της CIA επί εποχής Μοσαντέκ, Σουκάρνο και Αλιέντε, εξασφαλίζοντας με «ειρηνικά» μέσα το ίδιο αποτέλεσμα με εκείνο που εξασφάλιζαν χθες οι ερπύστριες των τεθωρακισμένων και τα βασανιστήρια των ασφαλιτών- τη χαλιναγώγηση και τη λεηλασία ολόκληρων εθνών.
"Μετά την κρίση"
Ο Αλέν Τουρέν δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Από τους πιο γνωστούς εν ζωή κοινωνιολόγους, κέρδισε διεθνή φήμη ήδη το 1971 με το βιβλίο του «Η μεταβιομηχανική κοινωνία», που καθιέρωσε και τον αντίστοιχο όρο, ενώ τα επόμενα χρόνια ίδρυσε το πρώτο mainstream κέντρο παρακολούθησης και μελέτης των κοινωνικών κινημάτων, δίνοντας έμφαση στη Νέα Αριστερά του Μάη του ’68, στα κινήματα της Λατινικής Αμερικής και στην πολωνική «Αλληλεγγύη».
Το τελευταίο βιβλίο του Γάλλου διανοητή (πρωτότυπη έκδοση από τον οίκο Seuil, 2010) αντιμετωπίζει την κρίση όχι ως στενά οικονομικό, αλλά ως ευρύτερο κοινωνικό συμβάν, όχι ως απλό μηχανισμό αναδιανομής πλούτου, αλλά ως πραγματικό εργαστήριο αλλαγής της όλης κοινωνικής δομής. Προεκτείνοντας παλιότερες αναλύσεις του, ο Τουρέν υποστηρίζει ότι η «κρίση του αιώνα» ωθεί στα άκρα τη διάλυση του μοντέλου κοινωνικής ολοκλήρωσης που είχε διαμορφώσει η εποχή του βιομηχανικού, εθνοκεντρικού καπιταλισμού, προς όφελος της πλήρους εξατομίκευσης των οικονομικών «συντελεστών», στο πλαίσιο μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. Ακολουθώντας τη γραμμή ανάλυσης του Πολάνι, υποστηρίζει ότι η χρηματοποίηση του καπιταλισμού οδηγεί στην ολοένα και μεγαλύτερη απόσπαση της οικονομίας από την κοινωνία, θέτοντας σε κρίση όλες τις παραδοσιακές συλλογικότητες, ιδιαίτερα δε (αλλά όχι μόνο) τις δύο κυριότερες μορφές οργάνωσης και εκπροσώπησης των εργαζόμενων τάξεων, το κόμμα και το συνδικάτο. Από εδώ και ο αμφιλεγόμενος αφορισμός του συγγραφέα «Η κοινωνία δεν υπάρχει πια».
Μακράν του να υιοθετεί μια αντικαπιταλιστική και πολύ περισσότερο μαρξιστική οπτική, ο Τουρέν προσπαθεί, πάντως, να κρατήσει μια κριτική ματιά απέναντι στον νέο «Μεγάλο Μετασχηματισμό» της εποχής μας, σημειώνοντας ότι η αυξανόμενη ανασφάλεια, που αναβλύζει από όλους τους πόρους της καθημερινότητας, διευκολύνει την επιβολή αυταρχικών λύσεων. Κατ’ αυτό τον τρόπο θίγει ένα από τα μείζονα ερωτήματα που θέτει η υπό εξέλιξη κρίση, κατά πόσο δηλαδή η διά βίου λιτότητα και αποδόμηση του κοινωνικού κράτους είναι, τελικά, συμβατή με τη διατήρηση της αστικής δημοκρατίας, στη μορφή που γνωρίσαμε.
Κατά τον Γάλλο κοινωνιολόγο, η κρίση θέτει όλα τα έθνη ενώπιον του ιστορικού διλήμματος: Καταστροφή ή Αναμόρφωση. Ως καταστροφή εννοείται ο αυξανόμενος κοινωνικός αποκλεισμός ολοένα και μεγαλύτερων μερίδων του πληθυσμού, νέες μορφές τυραννίας και παλινδρόμηση σε «πολιτιστικούς πολέμους» με άξονα τη φυλή, το έθνος και τη θρησκεία. Λιγότερο σαφές είναι σε τι συνίσταται η κοινωνική «αναμόρφωση» και από ποιους θα έρθει, αφού ο συγγραφέας μόλις μας έχει παρουσιάσει ως τελεσίδικο τον «θάνατο της κοινωνίας» και των συλλογικοτήτων. Στο τελευταίο μέρος του βιβλίου του πλανώνται κάποιες αόριστες ιδέες περί κινημάτων «δικαιωμάτων» στη θέση της παραδοσιακής πάλης των τάξεων, ωστόσο τα ερωτήματα μένουν ανοιχτά, περιμένοντας την απάντησή τους όχι τόσο από το «γκρίζο δέντρο της θεωρίας», όσο από το «πράσινο δέντρο της ζωής» (Χέγκελ).

Πηγή:aristerovima

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΙΜΗΣ

Την ερχόμενη Δευτέρα 20 Ιουνίου 2011, στις 18:00, στην Αίθουσα Συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου, θα πραγματοποιηθεί εκδήλωση τιμής για τους επιζήσαντες ομήρους των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης.
Πρόκειται για 30 μέλη της εβραϊκής κοινότητας Θεσσαλονίκης και ενός της ορθόδοξης χριστιανικής κοινότητας, που επέζησαν της ναζιστικής θηριωδίας, τους οποίους ο Δήμος Θεσσαλονίκης θα τιμήσει για πρώτη φορά με την ανώτατη τιμητική διάκριση της πόλης, που προβλέπεται για αυτές τις περιπτώσεις.
Σχετικά με την εκδήλωση τιμής στους επιζήσαντες ομήρους των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Θεσσαλονίκης Παναγιώτης Αβραμόπουλος έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Πιστεύω πως αυτή είναι ελάχιστη οφειλόμενη τιμή της Θεσσαλονίκης γι΄ αυτούς που γνώρισαν τη βαρβαρότητα στη σκληρότερη της εκδοχή, επέζησαν και επέστρεψαν στη γενέθλια γη, δίνοντας έναν ακόμη σκληρό αγώνα για να ξεπεράσουν τον πόνο και τη φρίκη των ναζιστικών στρατοπέδων εξόντωσης».

"Το πρόσωπο του τέρατος" του Μάνου Χατζιδάκι

Όποιος δεν φοβάται το πρόσωπο του τέρατος, πάει να πει ότι του μοιάζει. Και η πιθανή προέκταση του αξιώματος είναι, να συνηθίσουμε τη φρίκη, να μας τρομάζει η ομορφιά.

Ο Φρανκεστάιν έγινε πόστερ και στολίζει το δωμάτιο ενός όμορφου αγοριού. Το αγόρι ονομάζεται Πινοσέτ ή Βιντέλα, κι ολομόναχο χορεύει με πάθος ένα τάνγκο ελλειπτικό. Δεν υπάρχει μουσική, ούτε τραγουδιστής από κοντά. Μονάχα ένας ρυθμός ατέλειωτος και αριθμοί. Χίλιοι, πεντακόσιοι, πέντε χιλιάδες, δέκα, εκατό χιλιάδες, αριθμοί όχι εντελώς αποσαφηνισμένοι των εξαφανισθέντων, βασανισθέντων και νεκρών. Και το τάνγκο να συνεχίζεται, το δε ποδόσφαιρο στις φάσεις του, να κόβει την αναπνοή εκατομμυρίων θεατών επί της γης. Εκατομμύρια περισσότεροι απ’ όσους εννοούνε ν’ αντιδράσουνε στο τέρας, και εξαφανίζονται μες σε χαντάκια, σε ρεματιές ή στις αγροτικές ερημιές.

Από την ώρα που ο Φρανκεστάιν γίνεται στόλισμα νεανικού δωματίου, o κόσμος προχωράει μαθηματικά στην εκμηδένιση του. Γιατί δεν είναι που σταμάτησε να φοβάται, αλλά γιατί συνήθισε να φοβάται. Κι εγώ με τη σειρά μου δεν φοβάμαι τίποτα περισσότερο, απ’ το μυαλό της κότας. Απ’ το να υποχρεωθώ να συνομιλήσω με μια κότα ή μ’ ένα σκύλο, ή τέλος πάντων, μ’ ένα ζώο δυνατό πού βρυχάται. Τί να τους πω και πώς να τους το πω; Και μήπως δεν είναι εξευτελισμός, αν επιχειρήσω να μεταφράσω ή να καλύψω τις σκέψεις μου, κάτω από φράσεις απλοϊκές και ηλίθια νοήματα, για να καθησυχάσω τυχόν τη φιλυποψία μιας κότας, που όμως έχει άνωθεν τοποθετηθεί για να μας ελέγχει και να μας καθοδηγεί;

Η υποταγή ή ο εθισμός σε μια τέτοια συνύπαρξη, ή συνδιαλλαγή, δεν προκαλεί τον κίνδυνο της αφομοίωσης ή της λήθης, του πώς πρέπει, του πώς οφείλουμε να σκεφτόμαστε, να πράττουμε και να μιλάμε; Αναμφισβήτητα αρχίσαμε να το ανεχόμαστε. Και η ανοχή, πολλαπλασιάζει τα ζώα στη δημόσια ζωή, τα ισχυροποιεί και τα βοήθα να συνθέσουν με ακρίβεια τη μορφή του τέρατος, που προΐσταται, ελέγχει και μας κυβερνά.

Το τέρας σχηματίζεται από τα ζώα κι απ’ τους εχθρούς.

Θα σας θυμίσω μια συνομιλία τότε, μέσα στη τάξη του σχολείου. Με πλησιάζει ένας ψηλός συμμαθητής, μ’ ένα δυσάρεστο έκζεμα στο δέρμα του προσώπου του, στραβή τη μύτη και ξεθωριασμένα τα μαλλιά του, ακατάστατα. Ήταν η πρώτη μέρα της σχολικής χρονιάς.

- Πώς λέγεσαι, ρωτάει, ενώ πλάι του είχαν σταθεί αμίλητοι δυο άλλοι, δικοί του φίλοι.

- Βασίλης, του απαντώ.

- Και που μένεις, εκείνος εξακολουθεί.

- Πάνω στο λόφο, του λέω και τον κοιτώ στα μάτια. Εκείνος χαμογέλασε κι άφησε να φανούν τα χαλασμένα δόντια του. Μου λέει:

- Εγώ μένω στην απέναντι όχθη. Είσαι λοιπόν εχθρός. Και μου δίνει μια στο κεφάλι με το χέρι του, που με πονάει ακόμα τώρα σαν το θυμηθώ. Τον κοιτάζω έτοιμος να κλάψω. Μα συγκρατιέμαι. Αυτός σκάει στα γέλια και χάνεται. Προς το παρόν. Γιατί θα τον ξαναδώ: Εισπράκτορα, εκπαιδευτή στο στρατό, τηλεγραφητή, κλητήρα στο υπουργείο, αστυνόμο, μουσικό στην ορχήστρα, παπά στην ενορία, συγκάτοικο στην πολυκατοικία, γιατρό σε κρατικό νοσοκομείο και τέλος νεκροθάφτη, όταν πετύχει να με θάψει.

Η μορφή του τέρατος είναι πολύχρωμη. Χιλιάδες φωτεινές επιγραφές με άθλια ονόματα καλλιτεχνών, συλλόγων και εταιριών αυτοκινήτων, στοιβάζονται στην οπτική περιοχή των περαστικών, που επιζητούν να σπάσουν τα πολύχρωμα λαμπιόνια για να μπουν μέσα να προφυλαχτούν από τις πόρνες, τα νοσοκομειακά αυτοκίνητα και τις για πάντα ασύλληπτες υπερηχητικές μοτοσυκλέτες. Προχτές, έτσι για κέφι, αναποδογύρισα μια λεωφόρο ασφαλτοστρωμένη, και την είδα πάνω μου, να ξετυλίγεται επικίνδυνα προς την απόλυτη ερημιά της θάλασσας. Ζήτησα να επανέλθω στη ορθία μου στάση, επί της λεωφόρου, αλλά είχε ξημερώσει στο μεταξύ και η εφαρμογή του Οδικού μας Κώδικα δεν μου επέτρεπε την επαναφορά της λεωφόρου στην αρχική της θέση. Έτσι, η μεν λεωφόρος παρέμεινε μετέωρος, κι εγώ, επέστρεψα στο σπίτι μου πεζή.

Το τέρας είχε αρχίσει να κυκλοφορεί. Οι οδοκαθαριστές άρχιζαν την παράσταση τους με Σέξπιρ, Σίλερ καί Αισχύλο, μια και ανήκουν δικαιωματικά στο υπουργείο Πολιτισμού. Χορός από τραβεστί, ψάλλει τα χορικά του Θεοδωράκη και αποσύρεται εις τας μικράς οδούς, χορεύοντας συρτάκι. Τουρίστες Γάλλοι, Άγγλοι κι Ελβετοί παρακολουθούν κι ανατριχιάζουν μπρος σ’ αυτό το παραδοσιακό μας μεγαλείο. Και τρέχουνε στις τράπεζες ν’ αλλάξουνε συνάλλαγμα. Το τέρας γίνεται γελοίο και κυκλοφορεί ανενόχλητο από Ωδείο σε Ωδείο. Η κλασική μας Μουσική γίνεται Μαγειρείο. Κι όλος ο κόσμος απαιτεί επιδόματα ειδικά από το Δημόσιο Ταμείο. Το ερώτημα περνάει απ’ τις ηλεκτρικές εφημερίδες της κεντρικής πλατείας. Πώς θ’ αντιδράσουμε και πώς δε θα συμβιβαστούμε με το τέρας;

Θυμάστε τι έγινε στην “Ερωφίλη”, από την προηγούμενη φορά. Ο κόσμος της είχε για βασικές αξίες, το ήθος, την αλήθεια και την ομορφιά. Κι έτσι, όταν παρουσιαζότανε η μορφή ενός τέρατος, αναστάτωνε το κοινό αίσθημα εκ βαθέων, και προκαλούσε απρόσμενη, άμεση και καθοριστική αντίδραση. Μόλις ο Βασιλιάς έβγαλε τον μανδύα του μεγαλείου του και το προσωπείο του αγαθού αρχηγού πατέρα, κι εφάνη στο πρόσωπο του η μορφή του τέρατος, με τον διαμελισμό του Πανάρετου, ο Χορός, από γυναίκες, ορμά πάνω του, τον ποδοπατά, τον θανατώνει και τον εξαφανίζει.

Αυτό σημαίνει πως ο χορός των γυναικών αυτών, και δεν φοβήθηκε, αλλά και πως δεν θα μπορούσε ποτέ να μοιάσει με το πρόσωπο του τέρατος.

Εφυγε ο Jorge Semprun..

Ο διάσημος Ισπανός λογοτέχνης και πρώην υπουργός Πολιτισμού της Ισπανίας, Χόρχε Σεμπρούν, έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 88 ετών, αργά χθες βράδυ στο Παρίσι.

Ο Σεμπρούν, που γεννήθηκε στη Μαδρίτη, είχε εξοριστεί στη Γαλλία μαζί με την οικογένειά του μετά τον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο (1936-39), ήταν πολέμιος του ναζισμού, ακτιβιστής και κομμουνιστής προτού γίνει γνωστός συγγραφέας.

Υπήρξε στέλεχος του ισπανικού Κομμουνιστικού Κόμματος, έδρασε κατά του καθεστώτος του Φράνκο και κατά των ναζί, ενώ φυλακίστηκε στο στρατόπεδο του Μπούχενβαλντ.

Από το 1964, χρονιά που διαγράφηκε από το κόμμα, αφιερώθηκε στο συγγραφικό του έργο, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και σενάρια, όπως το «Ο πόλεμος τελείωσε» που σκηνοθέτησε ο Αλέν Ρενέ, αλλά και το «Ζ» του Κώστα Γαβρά.

Πολυβραβευμένος (Βραβείο Φορμεντόρ και Λογοτεχνικό Βραβείο της Αντίστασης 1963, Φέμινα 1994 κτλ.) και μέλος της Ακαδημίας Γκονκούρ από το 1986, έγραψε μεταξύ άλλων «Τα σανδάλια», «Είκοσι χρόνια και μία μέρα», «Ο δεύτερος θάνατος του Ραμόν Μερκαντέρ», «Ο νεκρός μάς χρειάζεται», «Τι ωραία Κυριακή!», «Επιστροφή του Νετσάγιεφ» και «Το μεγάλο ταξίδι».

Πηγή:e-net,8/6/2011

ΣΥΓΚΛΙΣΕΙΣ / ΑΠΟΚΛΙΣΕΙΣ 2

Έλσα Κορνέτη, Απόστολος Λυκεσάς και Βαγγέλης Τασσιόπουλος διαβάζουν ανέκδοτα κείμενά τους
― και προβολή δύο βίντεο του ΄Ακη Κερσανίδη
στο Underground Εντευκτήριο, την Τρίτη 7 Ιουνίου, 8.30 μ.μ.
«Συγκλίσεις / Αποκλίσεις» τιτλοφορείται ο νέος κύκλος εκδηλώσεων που οργανώνει το περιοδικό «Εντευκτήριο» στον χώρο του («Underground Εντευκτήριο», Δεσπεραί 9, Θεσσαλονίκη, περιοχή Διεθνούς Εκθέσεως). Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, Θεσσαλονικείς (αλλά όχι μόνο) συγγραφείς καλούνται να διαβάσουν νέα, αδημοσίευτα κατά κανόνα κείμενά τους, παρουσιάζοντας κατά κάποιον τρόπο τη λογοτεχνία που γράφεται ΤΩΡΑ. Καθώς το «Underground Εντευκτήριο» είναι σταθερά προσανατολισμένο, από την έναρξη της λειτουργίας του (2001) στην πρόσμειξη των τεχνών, στις εκδηλώσεις του κύκλου συμμετέχουν όχι μόνο συγγραφείς αλλά και μουσικοί, ηθοποιοί, εικαστικοί καλλιτέχνες και άλλων δημιουργοί. Τις «Συγκλίσεις / Αποκλίσεις» συντονίζει ο ποιητής Σταύρος Ζαφειρίου, σε συνεργασία με τον διευθυντή του «Εντευκτηρίου», Γιώργο Κορδομενίδη.
Στη δεύτερη εκδήλωση (Τρίτη, 7 Ιουνίου 2011, ώρα 8.30 μ.μ.), συμμετέχουν οι συγγραφείς Έλσα Κορνέτη, Απόστολος Λυκεσάς και Βαγγέλης Τασσιόπουλος, καθώς και ο κινηματογραφιστής Άκης Κερσανίδης.
• Η Έλσα Κορνέτη θα διαβάσει αδημοσίευτα ποιήματά της εσωτερικού χώρου και αναστοχασμού για τα όσα μας περιβάλλουν με τις δεσμεύσεις και τις αταξίες τους, με την αλήθεια να υποκαθιστά το ψέμα, με το ορατό να ξεγυμνώνει το αόρατο, με την πραγματικότητα να ξεπλένει τη φαντασία. Γεννήθηκε τo 1969 στο Μόναχο, σπούδασε οικονομικά στη Θεσσαλονίκη και στη Γερμανία, ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές· τελευταία: «Ένα μπουκέτο ψαροκόκαλα» (2009).
• Ο Απόστολος Λυκεσάς επίσης θα διαβάσει ανέκδοτα κείμενά του, πεζά και ποιήματα. Γεννήθηκε το 1963 στην Επανομή, ζει και εργάζεται ως δημοσιογράφος στη Θεσσαλονίκη. Έχει δημοσιεύσει τρεις ποιητικές συλλογές (τελευταία: «Μότορσιπ “Προκρούστης”», 2008), μία συλλογή μικρών πεζών («Διηγήσεις ευχαριστημένων ανθρώπων», 2004) και δύο μυθιστορήματα (τελευταίο: «Το τσίρκο των ψύλλων», 2009).
• Ο Βαγγέλης Τασσιόπουλος θα διαβάσει αδημοσίευτα ποιήματά του από την ενότητα «Ο κύκλος της ευτυχίας». Γεννήθηκε το 1959 στον Μελιγαλά Μεσσηνίας, ζει στη Θεσσαλονίκη και εργάζεται ως εκπαιδευτικός. Έχει εκδώσει έξι βιβλία με ποίηση (τελευταίο: «Γράνα», 2007) και επτά βιβλία για παιδιά (τελευταίο: «Η συμμορία του ΠΟΥΡ-ΠΑΣ», 2006).
• Ο Άκης Κερσανίδης θα προβάλει δύο βίντεό του: «Περιπλάνηση» και «Φαντάσματα». Το πρώτο είναι ένα σχόλιο στον απελευθερωτικό τρόπο με τον οποίο επιδρά πάνω μας η περιπλάνηση στην πόλη, χωρίς συγκεκριμένο στόχο ή σκοπό. Το δεύτερο είναι μια βιντεο-εγκατάσταση που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της έκθεσης «ΑΝΑ-ΚΑΤΑ 221 ΔΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ». Ο Κερσανίδης γεννήθηκε το 1963 στη Θεσσαλονίκη, όπου ζει και εργάζεται ως σκηνοθέτης στον τομέα του δημιουργικού ντοκυμανταίρ και του πειραματικού βίντεο, αλλά και ως καθηγητής κινηματογράφου σε ιδιωτικά και δημόσια σχολεία, σε σεμινάρια και εργαστήρια.
Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Χορηγός-ευεργέτης: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
Χορηγός επικοινωνίας: 9,58 fm της ΕΡΤ3.