Η λογοτεχνία, η κρίση και μια συνάντηση συν-ανάγνωσης που σπάει ένα σωρό στεγανά
Η λαϊκή εφημερίδα Telegraaf στην Ολλανδία στολίζει καθημερινά τους Έλληνες από πάνω μέχρι κάτω με ένα σωρό ευφάνταστες κατηγορίες. Σε χθεσινό της φύλο είχε μια φωτογραφία από ένα καφέ της Αθήνας και η λεζάντα έγραφε: «Οι Έλληνες ξέγνοιαστοι απολαμβάνουν τον καφέ τους ενώ η χώρα τους βουλιάζει». Που να ήξερε η έρημη η Telegraaf ότι στα τραπέζια εκείνα, ή σε κάποια άλλα, θα μπορούσαν να κάθονται και μια παρέα Ολλανδέζων αναγνωστριών, οι οποίες, όχι μόνο δεν σταμάτησαν να πίνουν καφέ λόγω κρίσης, αλλά εξακολουθούν να μαζεύονται συχνά πυκνά και να διαβαζούν ελληνικά βιβλία και να τα συζητούν με Έλληνες αναγνώστες. Ένας από αυτούς τους συν-αναγνώστες είναι και ο συγγραφέας Ιορδάνης Κουμασίδης*, ο οποίος προθυμοποιήθηκε να γράψει λίγες λέξεις για την διαπολιτιστική αυτή ανταλλαγή σημειώσεων, ιδεών και αναγνωσμάτων.
Η κίτρινη εφημερίδα δεν κατάφερε να κρατήσει μακριά τους δύο λαούς. Η λογοτεχνία βάλσαμο στις σχέσεις τους.
Στην βιβλιοθήκη της Άνω Τούμπας λειτουργεί εδώ και χρόνια μια εξαιρετική λέσχη ανάγνωσης. Και λέω εξαιρετική καθότι διαθέτω μια σχετική εμπειρία από λέσχες ανάγνωσης και κυρίως επειδή είναι πολύ δύσκολο και σπάνιο να εντοπίσει κανείς ικανούς αναγνώστες. Θεωρώ την ανάγνωση μια τέχνη εξίσου δυσχερή και ηδονική με αυτή της γραφής. Η λέσχη λοιπόν, την Τρίτη 17 Μάη, συναντήθηκε – για δεύτερη φορά- με την αντίστοιχη των Ολλανδέζων κυριών, για να συν-αναγνώσουν και να συζητήσουν το βιβλίο του Σωτήρη Δημητρίου «Ν’ ακούω καλά το όνομά σου» το οποίο έχει μεταφραστεί στα Ολλανδικά.
Ένα κλισέ καταρρίφθηκε εξ αρχής: οι κυρίες δεν είναι ξανθιές με πλεξούδες –όπως θέλει το στερεότυπο- είναι μόνο ξανθιές, εξαιρετικές αναγνώστριες και πολίτες. Ένα άλλο όμως κλισέ, ευτυχώς, επιβεβαιώθηκε: η γλώσσα της λογοτεχνίας – και κατ΄ επέκταση της τέχνης- πάντοτε βρίσκει τρόπους να γίνεται κοινή. Λόγω της μορφής του βιβλίου, το οποίο είναι γραμμένο εξ ολοκλήρου σε τοπική διάλεκτο ηπειρώτικων χωριών, η συζήτηση κινήθηκε μεταξύ άλλων στα ιδιώματα και πως αυτά μπορούν να επηρεάσουν τη μεταφορά του ‘κλίματος’ ενός λογοτεχνήματος κατά τη μετάφρασή του. Με έκπληξη πληροφορηθήκαμε την πληθώρα ιδιωμάτων που ομιλούνται στην Ολλανδία («15 λεπτά με το ποδήλατο και είναι σαν να ακούς άλλη γλώσσα», η χαρακτηριστική ατάκα συν-αναγνώστριας- η έμφαση δική μου).
Αναφορικά με τη δραματουργία του βιβλίου, η συζήτηση κινήθηκε σε θέματα ιστορίας, μνήμης και εγγραμματοσύνης. Αναπόφευκτα κατέληξε και στην περιώνυμη κρίση: οι κυρίες ανησυχούν και επιθυμούν μεταξύ άλλων να αποστείλουν μια επιστολή στις Βρυξέλλες με διατυπωμένο τα ερώτημα «γιατί να πληρώσουν οι Έλληνες τις αστοχίες των κυβερνώντων τους;».
Η τέχνη έχει πάντα απαντήσεις. Κοιτάξτε την προσέλευση στο Art Athina. Κάντε λοιπόν τέχνη: η περίοδος κρίσης και "κρίσης" προσφέρεται.
* Tο αφήγημα του Ιορδάνη Κουμασίδη Ερωτικό Παραλήρημα κυκλοφορεί ήδη, ενώ τον επόμενο χειμώνα προγραμματίζεται να ανέβει το θεατρικό του Στάχτη του Καλοκαιριού. Ο ίδιος έχει εμφανιστεί και ως κριτικογράφος σε θέματα λογοτεχνίας και φιλοσοφίας.
23.5.2011 (LIFO ON LINE,Νίκος Κουλούσιος)
3 comments:
Το έχω ξαναπεί.Για μένα τούτες οι βραδιές ανάγνωσης και διαλόγου είναι ανάσα,ειδικά μετά την απόσπασή μου από τον τομέα των βιβλιοθηκών προς ανάληψιν νέων καθηκόντων που-για ιδιαίτερους λόγους-θεώρησα πως πρέπει να αναλάβω.Επειδή πολύς λόγος έγινε όμως για τη ..δυσκολία των συναδέλφων "ολοπρόθυμων"-κατά τα λοιπά-βιβλιοθηκονόμων να στήσουν λέσχες ανάγνωσης,ένα θέλω να επισημάνω.Αν αγαπάς κάτι γίνεται αβίαστα κι έχει και περιεχόμενο.Μετά από 4 ολόκληρα χρόνια κι ενώ τη λέσχη έχουν τιμήσει συγγραφείς,ξένοι συναναγνώστες κι ένα σημαντικό τμήμα της πνευματικής Θεσσαλονίκης,πραγματικά είναι απορίας άξιο που ΟΥΤΕ ΕΝΑΣ συνάδελφος από τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης δεν ενδιαφέρθηκε να συμμετέχει ως μέλος έστω.Ας μη βιαστούν λοιπόν οι επαναστάτες-χωρίς αιτία,κυριολεκτικά-να σηκώσουν λάβαρα στο Δημοτικό Συμβούλιο Θεσσαλονίκης γιατί ο Διευθυντής της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Βέροιας Γιάννης Τροχόπουλος έκανε γνωστά στα πέρατα της γης τα αποτελέσματα της φιλότιμης,αξιέπαινης προσπάθειάς του κι αποκάλυψε τη μιζέρια στην οποία η προηγούμενη διοίκηση για 25 χρόνια βύθιζε τον πολιτισμό στη Θεσσαλονίκη.Γι αυτό δεν ευθύνεται κανένα μνημόνιο, συνάδελφοι.Ούτε καν το "κακό το ριζικό μας".Κανένας Θεός 'η διάολος δεν μας μισεί..Ας ξεπεράσουμε πρώτα τα φοβικά σύνδρομα κι ας τιμήσουμε τα πτυχία μας.Με απλά και ξεκάθαρα έργα.Οπως μια βραδιά ανάγνωσης και διαλόγου..
Mπράβο, Λένα. Έστω και καθυστερημένα, πρέπει να πω ότι συμφωνώ απόλυτα με τις θέσεις σου. Και, βέβαια, με την πράξη σου. Η Λέσχη Ανάγνωσης είναι ένα απλό παράδειγμα. Γενικά, έχω σκυλοβαρεθεί να ακούω γκρίνιες και παράπονα κι έχω αηδιάσει με την τρομολαγνεία των Μ.Μ.Ε. Ας κάνει ο κάθε ως τώρα ανίδεος και χορτάτος και όψιμος επαναστάτης αυτό που του αναλογεί γιατί ούτε από μηχανής θεός υπάρχει ούτε σταλινικός παράδεισος.
Σήμερα λοιπόν Τόλη,οι συνάδελφοί μου,θυμήθηκαν πως κάαααααποτε-πριν γίνουν δημόσιοι υπάλληλοι-πήραν και κάτι πτυχία..και τα κούνησαν μπροστά στον αντιδήμαρχο Πολιτισμού (τον νυν),όστις είπε το αυτονόητο.
"-Δεν αντιλαμβάνομαι την ποσοτική άθροιση που επικαλείστε..κύριοι Προιστάμενοι..τόσες βιβλιοθήκες..τόσα βιβλία..τόσα κεφάλια..με το ποιοτικό,ποιός ασχολήθηκε 25 χρόνια?Ποιός νοιάστηκε να γεμίσει παιδιά τις βιβλιοθήκες και να αλλάξει το εσωτερικό "μπετόν" τους?"
Γι'αυτό που κάνουμε Τόλη,όλοι μαζί στην Τούμπα,δεν του μίλησε κανείς..η αυθόρμητη κι αγαπησιάρικη ατμόσφαιρα της λέσχης δεν είχε απήχηση σε κανέναν ιθύνοντα του Δήμου Θεσσαλονίκης..Κι ας κρατάει 4 χρόνια.Προσωπικά τα εύσημα τα παίρνω από τη "ζέστη" μας,αλλά η πίκρα μου συνίσταται πως όλο τούτο θα μπορούσε να μεταλαμπαδευτεί.Αυτό με πόνεσε..ανάμεσα στα σταλινικά ουρλιαχτά με "ατσαλάκωτη" προφορά που απόλαυσα στο σημερινό Δημοτικό Συμβούλιο... δεν θέλω να πω τίποτε άλλο.Είμαι σε φόρτιση.
Post a Comment