Βιβλία, οι μέλισσες που μεταδίδουν τη γύρη από μυαλό σε μυαλό

Κυπριακή Λέσχη Βιβλίου, Παραλίμνι Μια εστία διαλόγου και πνευματικής αναζήτησης
31/07/2011," Σημερινή"
Του Μάριου Δημητρίου
Η Λέσχη φιλοδοξεί να σπάσει το γόρδιο δεσμό με την απομόνωση και τη ρουτίνα της καθημερινότητας
Ένα φιλόξενο σπίτι για τους ανθρώπους και τις ιδέες, αυτό της παιδιάτρου Δέσποινας Οικονόμου στο Παραλίμνι. Ιδιαίτερα από τον περασμένο Φεβρουάριο, που μαζί με καλούς φίλους της ίδρυσε την Κυπριακή Λέσχη Βιβλίου, σφύζει από κίνηση και ζωή, φυσική και πνευματική, αφού δύο βράδια τη βδομάδα συναντώνται τα μέλη της (οι έφηβοι κάθε Σάββατο και οι ενήλικες κάθε Τετάρτη) με τα βιβλία τους παραμάσχαλα, που τα διαβάζουν και τα συζητούν, συχνά μέχρι και τα μεσάνυχτα.
Η απομόνωση και η ανάδειξη της οντότητας
Μια όμορφη εστία διαλόγου, συντροφικότητας, φιλίας και πνευματικής αναζήτησης, η Λέσχη φιλοδοξεί να σπάσει το γόρδιο δεσμό με την απομόνωση και τη ρουτίνα της καθημερινότητας, ιδιαίτερα των νέων στην ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου αλλά και σε όλη την Κύπρο, όπως μας είπε η Δέσποινα Οικονόμου. «Συζητούμε για κάτι περισσότερο από το τι έφαγα, τι ήπια, τι ρούχα φόρεσα», είπε χαρακτηρισικά. Να υπενθυμίσουμε ότι η Δρ Οικονόμου είναι αντιπρόεδρος της Παιδιατρικής Εταιρείας Κύπρου και μέλος της Επιτροπής Εφηβικής Υγείας της Εταιρείας - είναι μια από τις δύο ερευνήτριες που σε συνεργασία με τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και με το ΤΕΠΑΚ, διεξήγαγαν έρευνα σε Γυμνάσια και Λύκεια της Κύπρου, τη σχολική χρονιά 2009-2010 και αποκάλυψαν ότι σχεδόν το 35% των παιδιών ηλικίας 14-16 χρονών στην Κύπρο συμμετείχαν στα διαδικτυακά παιχνίδια τύχης, δηλαδή καταπιάνονται με τον τζόγο στο διαδίκτυο και εκατοντάδες είναι εθισμένοι στο διαδίκτυο.
«Αυτό σημαίνει ότι πολλά παιδιά είναι κλεισμένα σε ένα δωμάτιο και βέβαια το θέμα της απομόνωσης, που σπρώχνει σε λάθος δρόμους, αφορά όλη την Κύπρο», μας είπε η Δρ Οικονόμου, αναφερόμενη στα πολύ υψηλά ποσοστά κατάχρησης στο διαδίκτυο, στα ατυχήματα, στη χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ και στην παραβατικότητα. «Σε κάθε μας συνάντηση», τόνισε, «βασική αρχή της Λέσχης μας είναι ο σεβασμός της διαφορετικότητας του άλλου, η σε άνετο και ευχάριστο κλίμα συζήτηση, η προτροπή για ενεργή συμμετοχή όλων των μελών της ομάδας και ανάπτυξης γόνιμου και εποικοδομητικού διαλόγου, με σκοπό αφ’ ενός την ανάδειξη της οντότητας του κάθε μέλους και αφετέρου τη συμμετοχή του ως μέρος ενός συνόλου με κοινούς στόχους και ενδιαφέροντα».

Από την ανάγνωση, στην επικοινωνία

Με εκπλήττει η αίσθηση της απομόνωσης σε μια κοινότητα σαν το Παραλίμνι, που παρά την τουριστική ανάπτυξη, διατηρεί τα παραδοσιακά της στοιχεία.

-Αυτό με προβλημάτισε κι εμένα. Η εξήγηση βρίσκεται στην τεχνολογία που «σπρώχνει» τους νέους να κλειστούν στον εαυτό του ο καθένας. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι δεν υπάρχουν χώροι για να μπορέσουν άνετα τα παιδιά και οι μεγαλύτεροι να λειτουργήσουν. Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, δεν υπάρχει στο Παραλίμνι ένα πάρκο ή ένας άλλος χώρος που να μπορούν να πάνε τα παιδιά να περπατήσουν, να τρέξουν, να γυμναστούν, χωρίς να συνοδεύονται απαραίτητα από τους γονείς τους. Δεν μπορούν να λειτουργήσουν συντροφικά, εκτός αν καθίσουν σε μια καφετερία ή μπουν στο κομπιούτερ τους. Χάθηκαν οι αλάνες από τις γειτονιές, αφού τσιμεντώθηκαν όλες, στο βωμό της λεγόμενης ανάπτυξης.

-Η συμμετοχή στη Λέσχη, σπάζει πραγματικά το φράγμα της απομόνωσης;

- Το βιβλίο στην ουσία είναι μια μοναχική δραστηριότητα. Ένας άνθρωπος κάθεται κάπου και διαβάζει. Εμείς μετατρέπουμε αυτή τη μοναχική δραστηριότητα σε συντροφιά. Δηλαδή ο αναγνώστης ενός βιβλίου συναντά ακόμα έναν άνθρωπο ή περισσότερους και μοιράζεται μαζί τους τις σκέψεις του, τους προβληματισμούς του. Ό,τι βγει από την ανάγνωση, το κάνει επικοινωνία. Και ταυτόχρονα δημιουργεί και περισσότερους φίλους, όπως μου είπε το πιο νεαρό μέλος μας, ο 7χρονος Γιωργάκης: «Στη Λέσχη, μου αρέσει να διαβάζω βιβλία, αλλά και να κάνω καινούργιους φίλους» κι αυτό είναι πολύ σπουδαίο, το να μπορείς σήμερα να μιλάς με τους άλλους. Και βέβαια, πρέπει κάποια στιγμή να καταλάβουμε ότι οι φίλοι μας είναι αυτοί που βρισκόμαστε τετ α τετ και όχι αυτοί του Facebook, που μας κάνουν «φίλους» χωρίς να τους ξέρουμε.

«Είμαστε ακόμα στην αρχή»

ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΗ και αισιόδοξη, η Δρ Οικονόμου τόνισε ότι «είμαστε ακόμα στην αρχή ως Κυπριακή Λέσχη Βιβλίου. Έχουμε μέλη μας καμιά 60ριά άτομα απ' όλη την ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου, το Παραλίμνι, τη Δερύνεια, τη Σωτήρα, μέχρι το Αυγόρου και τις Βρυσούλες, και στόχος μας είναι να προχωρήσουμε στη Λάρνακα, στη Λευκωσία και σε άλλες περιοχές, με παραρτήματα εκεί. Θέλουμε να θεωρήσει κάθε Κύπριος ότι ανήκει σε αυτή τη Λέσχη, ότι δεν έχει τοπικιστικό χαρακτήρα, ότι είναι για όλη την Κύπρο».

-Τι σου δίνει δύναμη να συνεχίζεις, αφού η δραστηριότητα αυτή σού παίρνει τόση πολλή προσπάθεια και χρόνο, πέρα από την καθημερινή εργασία σου ως παιδίατρος;

-Συνεχίζω αυτή την προσπάθεια γιατί νιώθω ότι προσφέρω χαρά και αγάπη στους άλλους, κάτι που τους κάνει να νιώθουν καλά. Κι έτσι νιώθω κι εγώ καλά. Οι συναντήσεις μας της Τετάρτης, που είναι για τους ενήλικες, αρχίζουν από τις 9 μ.μ. και συνεχίζουν συχνά μέχρι και μετά τα μεσάνυχτα. Αναλύουμε κάποιο βιβλίο που διαβάζει κάποιος, χωρίς να είναι ανάγκη να το διαβάσουν όλοι, λέει την περίληψη και τα σημαντικά, κατά την άποψή του, στοιχεία. Καθόμαστε εδώ, όχι για καφέ, αλλά με συμμετοχή του καθενός. Πρόσφατα συζητήσαμε για την τραγωδία στο Μαρί με την ομάδα των εφήβων και εκπλάγηκα γιατί διαπίστωσα ότι διαβάζουν εφημερίδες, βλέπουν ειδήσεις στην τηλεόραση και έχουν κρίση και άποψη για ζητήματα της επικαιρότητας.

Είναι γεγονός ότι το διάβασμα βοηθά στην ανάπτυξη και της προφορικής έκφρασης, αλλά και της αυτοπεποίθησης. Στη διάρκεια των συναντήσεών μας, δίνεται η ευκαιρία στον καθένα να εκφράσει την άποψή του. Ο συντονιστής δίνει το λόγο στον καθένα και πρέπει να μιλήσουν όλοι, περιλαμβανομένων των ντροπαλών ή των επιφυλακτικών. Ένας πατέρας μού είπε ότι είναι ιδιαίτερα ευχαριστημένος, γιατί το παιδί του έχει πιο πολλή ευφράδεια, από τον καιρό που συμμετέχει στις συζητήσεις της Λέσχης. Δεν είμαστε, λοιπόν, απλώς μια λέσχη ανάγνωσης, είμαστε κάτι περισσότερο, αφού θέλουμε να αυξήσουμε τη φιλαναγνωσία, αλλά και να μυήσουμε τους νέους μας στο ποιοτικό βιβλίο, μπαίνοντας στα δικά τους ενδιαφέροντα.

«Προσμένω την Τετάρτη ανυπόμονα»

ΚΩΣΤΑΣ Σιόκουρος 38 χρονών, Παραλίμνι, πρώην μάγειρας: «Εκτός του ότι αγοράζω βιβλία, συνηθίζω να επισκέπτομαι τη Δημοτική Βιβλιοθήκη στη Δερύνεια και δανείζομαι και βιβλία για αρκετά τώρα χρόνια. Από την υπεύθυνη της βιβλιοθήκης, την κ. Ελευθερία, έμαθα για την Κυπριακή Λέσχη Βιβλίου και τη Δέσποινα Οικονόμου. Και αυτό το έψαχνα πολύ καιρό.

-Γιατί;

-Γιατί αγοράζω χρόνια βιβλία, μου αρέσει πολύ να διαβάζω και ό,τι έχει σχέση με το βιβλίο.

-Ποιο είναι το αγαπημένο σου;

-«Ο κώδικας Ντα Βίντσι» του Νταν Μπράουν. Το διάβασα πιο γρήγορα απ' όλα τα βιβλία στη ζωή μου, έμεινα ξάγρυπνος μέχρι το πρωί για να το τελειώσω, αφού με μάγεψε η πλοκή. Είδα και την ταινία, αλλά με απογοήτευσε, δεν έχει καμιά σχέση με το βιβλίο. Τώρα που έχω ελεύθερο χρόνο (είμαι σε μια φάση της ζωής μου που αποφάσισα να αλλάξω επαγγελματική κατεύθυνση), μπορεί να διαβάζω ένα βιβλίο τη βδομάδα, δύο ή και τρεις ώρες κάθε απόγευμα στη βεράντα μου. Διαβάζω επίσης το βράδυ στο δωμάτιό μου, πριν κοιμηθώ.

-Φίλους έχεις;

-Έχω δυο τρεις φίλους, που τους γνώρισα σχετικά πρόσφατα στη Λάρνακα. Το παράξενο είναι ότι έχουμε κοινά κάποια πράγματα, αλλά όχι την αγάπη για το βιβλίο. Έρχονται οι φίλοι μου στο σπίτι μου, βλέπουν όλα εκείνα τα βιβλία στο ράφι, στο τραπέζι του σαλονιού, τα ανοίγουν για μια στιγμή και τα αφήνουν αδιάφοροι. Προτιμούν να δουν μια ταινία ή να κάνουν κάτι άλλο και βέβαια δεν μπορείς να τους αναγκάσεις να διαβάσουν ένα βιβλίο. Νιώθω ότι στη ζωή μας πολλά είναι επιφανειακά, δεν δίνουμε έμφαση στην επικοινωνία. Είναι λοιπόν μια καλή ευκαιρία η Λέσχη, για να συζητήσεις πράγματα που σε προβληματίζουν, εξωτερικεύεις πράγματα που αλλιώς δεν θα εξωτερίκευες σε ένα φίλο σου.

-Τι άλλαξε στη ζωή σου από τότε που άρχισες να έρχεσαι εδώ;

-Το είπα από την πρώτη φορά που ήρθα εδώ, ότι ενθουσιάστηκα γιατί έχω ένα κοινό με άλλα άτομα, νιώθω ότι έχω κάπου να πηγαίνω τη συγκεκριμένη μέρα, έχω ένα πρόγραμμα που ακολουθώ. Δεν έρχομαι επειδή με αναγκάζουν ή επειδή δεν έχω τίποτε άλλο να κάνω, αλλά επειδή το θέλω. Προσμένω την Τετάρτη ανυπόμονα.

-Είσαι ανύπαντρος, αντιλαμβάνομαι…

-Δεν νομίζω ότι θα παντρευτώ ποτέ, γιατί είμαι δύσκολος στις σχέσεις μου - ούτε συγκάτοικο δεν μπορώ να έχω. Είναι δύσκολη η συμβίωση, χρειάζεται συμβιβασμούς και εγώ αγαπώ την ανεξαρτησία μου και προτιμώ να είμαι μόνος μου, παρά σε μια σχέση που να νιώθω καταπιεσμένος. Και το βιβλίο είναι μια διέξοδος σε όλα αυτά. Μπορείς να το πάρεις παντού, στο σπίτι, στην παραλία κλπ, δεν σε περιορίζει.

-Σου αρέσει το ότι εδώ στη Λέσχη, έχεις επαφή με ανθρώπους διαφόρων ηλικιών;

-Μου αρέσει πολύ, είναι σπουδαίο. Έχω φιλίες με μικρότερους και μεγαλύτερους από μένα. Για μένα δεν τίθεται ζήτημα ηλικίας. Μπορείς να μάθεις και από τους έφηβους και από τους ενήλικες και από τους ηλικιωμένους. Φτάνει να έχεις κάτι κοινό μαζί τους.

Συναυλία και έκθεση βιβλίου την Παρασκευή

Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ και συζήτηση βιβλίων στην Κυπριακή Λέσχη Βιβλίου συμπληρώνεται αρμονικά με διάφορες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που, όπως μας είπε η Δρ Οικονόμου, έχουν σκοπό να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των νέων μας, προκειμένου να πλησιάσουν φιλικά το βιβλίο σε συνδυασμό με τα δικά τους ενδιαφέροντα (μουσική, ζωγραφική, αθλητισμό κλπ).

Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιείται την ερχόμενη Παρασκευή 5 Αυγούστου 2011, συναυλία και έκθεση βιβλίου στην πλατεία Λευκόλλα, στον Πρωταρά. Η έκθεση βιβλίου θα διαρκέσει από τις 7 μ. μ. - 9 μ. μ. και αμέσως μετά θα ακολουθήσει η συναυλία με τον Αντώνη Οικονόμου και το συγκρότημα Tsak Mpam στις 9 μ. μ. - 10.45. Είναι η δεύτερη παρόμοια εκδήλωση που οργάνωσε η Λέσχη - η πρώτη έγινε πρώτη στις 28 Απριλίου 2011. Tο συγκρότημα Τσακ Μπαμ αποτελείται από 11 νεαρούς φοιτητές από το Παραλίμνι, την Αγία Νάπα, τη Δερύνεια και άλλες κοινότητες της ελεύθερης περιοχής Αμμοχώστου. Ο 23χρονος Αντώνης Οικονόμου, που τραγουδά και παίζει κιθάρα, σπούδασε φωνητικά και κιθάρα, και ασχολείται με τη μουσική από 7-8 χρονών.

«Γίνομαι καλύτερος άνθρωπος»

ΜΑΡΙΑ Ζορλή, από το Αυγόρου, αισθητικός, μητέρα δύο παιδιών 6 και 4 χρονών: «Η Δέσποινα είναι η παιδίατρος των παιδιών μου, αλλά γνωριστήκαμε από πριν, όταν τραγουδούσα με τον Αντώνη, τον γιο της. Δεν είχα σχέση με το βιβλίο, αλλά όταν διάβασα το συγκλονιστικό «Το δάκρυ του κρίνου» της Γιώτας Φώτου, μέσα σε τρεις μέρες, αγάπησα τα βιβλία. Νιώθω ότι με την ανάγνωση βιβλίων γίνομαι καλύτερος άνθρωπος, ανακαλύπτω πράγματα για μένα, βλέπω τα καλά και τα κακά μου, και συνεχίζω πιο ομαλά το πνευματικό ταξίδι μου. Είμαι ενθουσιασμένη με τη Λέσχη και θέλω να γίνει γνωστή σε όλη την Κύπρο».

Δώρα Χαρίτου από το Παραλίμνι, κομμώτρια, μητέρα τεσσάρων παιδιών 17, 18 (διδύμων) και 21 χρονών: «Πάντα μου άρεσαν τα βιβλία γιατί με χαλαρώνουν, ταξιδεύω με αυτά και παρόλο που ως σύζυγος, μητέρα και εργαζόμενη έχω πολλές ευθύνες, εντούτοις βρίσκω πάντα χρόνο για διάβασμα. Για μένα είναι μια εκτόνωση, εμπλουτίζω τις γνώσεις μου και απολαμβάνω τις ήρεμες -και ρομαντικές για μένα- συζητήσεις στη Λέσχη».

«Μου αρέσει να είμαι διαφορετική»…

ΑΛΛΑ τρία μέλη της Κυπριακής Λέσχης Βιβλίου. Από αριστερά η Έλενα Πίτσιλλου 10 χρονών από την Ξυλοφάγου, η Ραφαέλλα Κώστα 13 χρονών από τη Σωτήρα και η Κυριακή Ζαχαρία 15 χρονών από το Φρέναρος. Μας είπε η Έλενα: «Γνώρισα πολλούς φίλους εδώ, όποτε μπορώ έρχομαι. Μου αρέσει να διαβάζω βιβλία για τις ζωές άλλων. Έγραψα δύο βιβλία. Το πρώτο, δώδεκα σελίδων, «Η φάρμα με τα ζώα», το έγραψα όταν ήμουν 6 χρονών. Τα ζώα φεύγουν από τη φάρμα γιατί δεν τους αρέσει και τις κότες τις κλέβει μια αλεπού και έχουν διάφορες περιπέτειες. Μετά, μετανιώνουν που έφυγαν και πάνε πίσω. Τώρα προσπαθώ να γράψω με βάση το Ημερολόγιο του Σπασίκλα, ενός 10χρονου στην ηλικία μου, που είναι διαφορετικός από τα άλλα παιδιά. Είμαι κι εγώ διαφορετική, γιατί στις περισσότερες φίλες μου αρέσει η Μπάρμπι, ενώ σ’ εμένα καθόλου. Εμένα μου αρέσει το ποδόσφαιρο, το τένις, η μουσική… μου αρέσει να είμαι διαφορετική, δεν θα μου άρεσε να έχω κοινά χαρακτηριστικά με τις φίλες μου. Οι διαφορετικοί μεταξύ τους άνθρωποι μπορεί να περάσουν καλύτερα μαζί, από αυτούς που μοιάζουν μεταξύ τους».

Για τη Ραφαέλλα είναι σημαντική η Λέσχη γιατί, όπως μας είπε, της δίνει την ευκαιρία για καινούργιες γνωριμίες, με βάση την κοινή αγάπη για το βιβλίο. Πρόσθεσε ότι από τότε που συμμετέχει στην ομάδα, διαβάζει περισσότερο από πριν. Της αρέσει ιδιαίτερα η ψυχολογία. Αγαπημένο της βιβλίο το «Μάθε να αγαπάς τον εαυτό σου».

Η Κυριακή μάς πληροφόρησε ότι άρχισε να διαβάζει βιβλία από μικρή, στο δημοτικό. «Το βιβλίο σε ωριμάζει», σχολίασε λακωνικά. Τώρα η Κυριακή διαβάζει το «Τη νύχτα που γύρισε ο χρόνος» της Νοέλ Μπαξέρ, που περιγράφει, όπως μας είπε, «τα σκληρά βιώματα στην προσπάθεια επιβίωσης». Υπέμνησε ότι περιμένει με ανυπομονησία τις συναντήσεις της Λέσχης, γιατί της δίνουν χαρά, βελτιώνουν την ψυχολογία της, τη χαλαρώνουν από το άγχος των μαθημάτων και ικανοποιούν την ανάγκη της για κοινωνικοποίηση.